Kolory W Bluesie, cz. 6

Ty jesteś jednym z uczestników tego muzycznego wydarzenia. Masz w rękawie niejedną ciekawą bluesową zagrywkę, potrafisz malować na gryfie dźwięki skali pentatonicznej, a co najważniejsze, skomponowałeś i wyćwiczyłeś do perfekcji swoje bluesowe solo, które masz okazję zaprezentować. Zakładam, że jesteś bardziej zrelaksowany niż zestresowany, podłączasz nastrojony uprzednio instrument i ... czekasz na "ten właściwy moment". Okazuje się, że wśród obecnych na podium muzyków ani jeden nie ma ochoty zagrać bluesowego akompaniamentu. Na scenie towarzyszy Ci drugi gitarzysta, który bez przerwy gra solo. Sytuację dodatkowo utrudnia fakt, że nie ma szans na uchwycenie z muzykiem kontaktu wzrokowego. Set dobiega końca, a Ty jesteś jedyną osobą, która zagrała podkład. I jak się z tym czujesz? Umiejętność zagrania akompaniamentu jest często sztuką trudniejszą do opanowania niż zagranie samej partii solowej. Dlatego też w tym odcinku namalujemy na gryfie pewien szkic, który stanowi fundament gry akordowej w bluesie. Poznamy niektóre fundamentalne akordy na nim oparte. A wszystko po to, aby ułożyć z nich odpowiadającą muzycznemu gatunkowi progresję i zagrać na koniec bluesowy akompaniament.

Zwróć uwagę na występujące w przykładach 1-3 akordy (o ich budowie oraz o tych najczęściej stosowanych w bluesie opowiem w osobnym odcinku bluesowego malowania). Zapoznaj się z tymi akordami, zaobserwuj, jak wyglądają na gryfie,posłuchaj ich i oceń, jak brzmią. Gdy już odnajdziesz figury wszystkich podanych w przykładach akordów, przeanalizuj każdy z nich:

(a) spójrz jak się nazywa,
(b) nawet jeśli nie wiesz, zastanów się, skąd może wynikać taka, a nie inna nazwa akordu,
(c) znajdź na gryfie dźwięk podstawowy - prymę - danego akordu (np. dla E5 jest to dźwięk E, dla G7/9+ jest to dźwięk G).

W kolejnych spotkaniach dowiesz się, dlaczego podane akordy tak wyglądają i będziesz potrafił sam budować podobne. Nie ucz się docelowo wszystkich akordów na pamięć, moim zdaniem jest to niepotrzebne i prowadzi donikąd.

 

Przykład 1 to przykład jednego z najprostszych bluesowych podkładów w tonacji E-dur. Jego fundament stanowią akordy E5, A5 i B/H5. Są to w istocie zagrane równocześnie - harmonicznie - dwa dźwięki, które w każdym przypadku tego podkładu wyglądają na gryfie tak samo.Te dwa dźwięki tworzą interwał zwany kwintą. Czy słowo kwinta nie kojarzy się z cyfrą 5? Jak nazywa się zespół pięcioosobowy? Czy nie jest to czasem kwintet? Jaką cyfrę mamy przy nazwie każdego akordu w tym przykładzie? 5. Zapamiętaj. Przykład 1 to podkład oparty na kwintach. W przykładzie występuje najczęściej towarzyszący w bluesie podział triolowy. Każdą parę ósemek gramy jak ćwierćnutę i ósemkę ("raz", "i", "i"). Z ilu taktów składa się ten podkład? Jaki kształt malują na gryfie dźwięki E (próg zerowy - struna basowa E), A (próg zerowy - struna A) oraz B (II próg na strunie A)?

 

Przejdźmy do przykładu 2. Rytmicznie jest on bardziej skomplikowany. Akordy w tym przykładzie najczęściej uderzamy na drugą miarę (na drugą ćwierćnutę) oraz na czwartą szesnastkę tej miary (jedna ćwierćnuta trwa tyle samo co cztery szesnastki, w przykładzie najczęściej uderzamy akord na pierwszą i na czwartą szesnastkę). Fundament podkładu stanowią tu akordy G7, C7 i D7. Jest to tonacja G-dur (jeden krzyżyk przy kluczu wiolinowym). Jaki obraz malują na gryfie prymy tych akordów - dźwięki G, C i D? Czy nie przypomina jakiejś litery polskiego alfabetu? Posłuchaj, z ilu taktów składa się podkład w omawianym przykładzie?

 

Przykład 3. Tym razem mamy do czynienia z 8-taktowym podkładem w tonacji molowej, C-mol (trzy bemole przy kluczu wiolinowym), który wykonujemy dwukrotnie. Zauważ, że za drugim razem te same akordy znajdują się w innym miejscu (występuje zmiana pozycji) na gryfie.Akompaniament w tym przykładzie wykonuję palcami, co tłumaczy np. obecność dźwięku c na VIII progu struny basowej E. Dźwięk ten można jednak zagrać na strunie wiolinowej E, co pozwoli bez problemu użyć w przykładzie kostki. Fundament podkładu stanowią tutaj trzy akordy: cm7, fm7 oraz G7/9+, których prymy (C - IIIp, struna A, F - IIIp, struna D, G - Vp, struna D) również malują na gryfie charakterystyczną, choć odwróconą literę alfabetu. Czy już widzisz, jaką?

Czas na podsumowanie. Fundament bluesowego akompaniamentu tworzą 3 akordy. Dźwięki podstawowe tych akordów - ich prymy - malują na gryfie jedną, odwróconą o 90 stopni literę polskiego alfabetu, literę "L", na której górnym wierzchołku maluje się kwinta, w dolnym lewym rogu podstawy - kwarta, a w prawym - pryma, dźwięk podstawowy akordu. Pryma, kwarta i kwinta to przykłady interwałów. Jeden chorus bluesowego akompaniamentu liczy najczęściej 12 taktów, choć istnieją również 8- i 16-taktowe chorusy. Znaczenie słowa chorus można porównać do refrenu - czyli powtarzającej się muzycznej frazy. Dokładniej w tematykę tych pojęć zarówno od strony teoretycznej, jak i praktycznej zagłębiać się będziemy już od następnego spotkania.

Wróćmy na zakończenie do przedstawionej na początku artykułu sytuacji. Co z tego, że gitarowa improwizacja kolegi wywołała gromkie brawa, skoro to Ty swoim akompaniamentem ją ubarwiłeś i to dzięki Tobie ktoś mógł coś zaśpiewać. Nie masz powodów, aby się martwić zaistniałą sytuacją. Twoje solo doczeka się swoich przysłowiowych 5 minut, mało tego - będzie jeszcze bardziej wyćwiczone i opanowane. A Twoją grę akordową ktoś w końcu zauważy, a może i doceni - np. wokalistka.