Solo z wykorzystaniem techniki slide
Katarzyna Maliszewska
Przy okazji tego odcinka warsztatu powtórzymy prawie cały przedstawiony do tej pory materiał.
Okazuje się, że gra za pomocą tulejki slide jest niemałym wyzwaniem. Tłumienie strun, o czym mówiliśmy ostatnio, nie jest sprawą tak prostą, jakby mogło się to wydawać. A sam dobór wygodnej i odpowiedniej dla nas "rurki" wymaga czasu. To tak jak z piórkiem czy strunami. Założę się, że każdy z Was ma po pewnym czasie swój ulubiony rodzaj kostki. Na dobór "tej jedynej" nie ma gotowej recepty. Podobnie jest ze slide’em. Warto jednak poszukiwać i dać sobie na to odrobinę czasu. Prezentowane w przykładach obok ćwiczenia kieruję przede wszystkim do osób zainteresowanych i rozpoczynających przygodę ze slide’em. Myślę jednak, że spora dawka poniższych zadań - podsumowujących zagadnienia dotychczas poruszane - może być wyzwaniem dla każdego Czytelnika zainteresowanego bluesem. Do dzieła!
PRZYKŁAD 1 pod względem malunku na gryfie nie powinien sprawić nikomu kłopotu. Jest to bowiem paleta pięciu kolorów, która - muzycznie określając - ma swoją nazwę. To pentatonika. Spróbuj każdy dźwięk omawianego przykładu wydobyć za pomocą slide’u. Nie spiesz się. Na początek umieść slide nad 12 progiem, dociskając jednocześnie lekko struny. Skup się na chwilę na dwóch pierwszych dźwiękach przykładu. Uderz kostką/ kciukiem w strunę B2. Nawet jeśli uzyskany efekt Cię zadowoli, spróbuj jeszcze raz, starając się, aby dźwięk ten był jak najbardziej czysty i wybrzmiewał aż do wyciszenia. Udało się? Wykonaj ćwiczenie ponownie, uderzając kolejno w struny B2 oraz E6, jedną po drugiej. Wybrzmiewają dwa dźwięki? Dobrze. Teraz spróbujmy zagrać te dźwięki kolejno jeden po drugim, tak aby jednocześnie wykonać dwie czynności: uderzając w strunę E6, stłumić palcem/kostką wybrzmiewającą strunę B2. Jeśli ten etap ćwiczenia sprawi Ci trudność, nie zniechęcaj się. Próbuj aż do uzyskania zamierzonego efektu. Cierpliwość się opłaci. Kolejne takty przykładu wykonasz wówczas bez problemu. Z każdą parą dźwięków postępujemy w ten sam sposób, tzn. tłumiąc pierwszy z chwilą zagrania drugiego. Ostatnia ćwierćnuta w przykładzie to dźwięk struny wiolinowej E1, który możemy także zagrać na 9 progu struny G3. W przypadku uderzenia pustej struny niezbędne jest delikatne uniesienie nad nią tulejki. Dla tych, którzy po raz pierwszy grają przy użyciu slide’u, może być to element bardzo trudny do pokonania. Jeśli tak jest, proponuję przytoczone powyżej alternatywne rozwiązanie.
Ćwiczenia i wskazówki do przykładu 1:
a. Każdy dźwięk zagraj za pomocą slide’u.
b. Każdy dźwięk wydobądź poprzez glissando z użyciem slide’u z dowolnego dźwięku niższego na docelowy - wyższy (ruch slide’u w kierunku korpusu gitary).
c. Każdy dźwięk wydobądź poprzez glissando z użyciem slide’u z dowolnego dźwięku wyższego na docelowy - niższy (ruch slide’u w kierunku główki).
d. Kostkuj naprzemiennie, uderzając raz w górę, raz w dół.
e. Jeśli grasz palcami, użyj przy każdej parze dźwięków: kciuka dla dźwięku niższego, palca wskazującego - dla dźwięku wyższego.
PRZYKŁAD 2 to nieskomplikowany temat muzyczny, który można zagrać prawie w całości za pomocą slide’u. Prawie, gdyż wyjątek tu stanowią dźwięki strun basowych E6 i A5, które należy uderzyć kostką lub kciukiem w zależności od preferowanej techniki gry. W przykładzie 2 zwróć uwagę na następujące kwestie:
a. Jak rytmicznie rozłożone są dźwięki w takcie.
b. Jakie akordy tworzą akompaniament prezentowanego tematu muzycznego.
c. Tłumienie niechcianych, a wybrzmiewających od slide’u strun.
d. Na jakich dźwiękach oparty jest przedstawiony w przykładzie temat oraz jaka jest ich relacja w stosunku do funkcji pełnionej w określonym takcie i akordzie.
W oparciu o ten odcinek warsztatu, który z założenia potraktowałam jako zamknięcie pewnego etapu przedstawionego już wcześniej materiału, przygotowałam kilka
zadań. Zachęcam do ich rozwiązania. Odpowiedzi można przesyłać na adres: konkurs@magazyngitarzysta.pl, jako temat podając "blues". Na pierwsze trzy osoby, które odpowiedzą poprawnie, czekają nagrody niespodzianki!
ZADANIE 1 polega na udzieleniu odpowiedzi na pytania dotyczące pentatoniki zilustrowanej w przykładzie 1 tego odcinka workshopu.
a. Z ilu dźwięków składa się skala pentatoniczna?
b. Czym różni się pentatonika molowa od durowej? Którą z nich obrazuje przykład 1?
c. Jeśliby wziąć pod uwagę szkic zilustrowanej w przykładzie 1 skali pentatonicznej na gryfie, jaki (najniższy) dźwięk będzie ją rozpoczynał? (dla osób nieznających nazw dźwięków na gryfie: na którym progu i na jakiej strunie znajdzie się pierwszy, najniższy dźwięk uzyskanego na gryfie obrazu pentatoniki?)
d. Co rozumiesz pod pojęciem "pozycji" na gryfie?
e. Którą pozycję na gryfie ilustruje przykład 1?
f. O jaki dźwięk ubarwić przedstawioną w przykładzie 1 pentatonikę, aby otrzymać skalę bluesową? (wystarczy podać ten dźwięk, podając jego właściwe miejsce
na gryfie: nr progu i strunę)
ZADANIE 2 to pytania nieco trudniejsze, a dotyczą przykładu 2:
g. Przykład 2 przedstawia podstawową formę 12-taktowego bluesa. Ilutaktowe formy są jeszcze często spotykane w bluesie?
h. Trzon akompaniamentu w bluesie tworzą akordy, które często określa się za pomocą rzymskich cyfr oraz arabskiej siódemki: I7, IV7, V7. Co one oznaczają?
i. W przykładzie 2 prymy akordów E7, A7 i B7 /H7/ malują na gryfie obraz "odwróconej elki". Co to jest pryma akordu? Co oznacza tu sformułowanie "odwrócona elka"?
j. Co to jest akord septymowy? Z ilu dźwięków się składa? Wyjaśnij to na jednym wybranym akordzie z przykładu 2.
k. Akordy septymowe możemy ogrywać skalą miksolidyjską. Jeśli rozpoczyna ją dźwięk B /H/ na 7 progu struny basowej E6, w jakiej tonacji (durowej) się poruszamy?
Dla tych, którzy śledzą warsztat od początku, udzielenie odpowiedzi na powyższe pytania nie powinno sprawić kłopotu. Jeśli natomiast "Gitarzysta" jest
dla kogoś nową lekturą, zapraszam do materiałów archiwalnych dostępnych na naszej stronie internetowej (www.magazyngitarzysta.pl). Już za miesiąc rozpoczniemy kolejny etap bluesowego warsztatu!
PRZYKŁAD 1 pod względem malunku na gryfie nie powinien sprawić nikomu kłopotu. Jest to bowiem paleta pięciu kolorów, która - muzycznie określając - ma swoją nazwę. To pentatonika. Spróbuj każdy dźwięk omawianego przykładu wydobyć za pomocą slide’u. Nie spiesz się. Na początek umieść slide nad 12 progiem, dociskając jednocześnie lekko struny. Skup się na chwilę na dwóch pierwszych dźwiękach przykładu. Uderz kostką/ kciukiem w strunę B2. Nawet jeśli uzyskany efekt Cię zadowoli, spróbuj jeszcze raz, starając się, aby dźwięk ten był jak najbardziej czysty i wybrzmiewał aż do wyciszenia. Udało się? Wykonaj ćwiczenie ponownie, uderzając kolejno w struny B2 oraz E6, jedną po drugiej. Wybrzmiewają dwa dźwięki? Dobrze. Teraz spróbujmy zagrać te dźwięki kolejno jeden po drugim, tak aby jednocześnie wykonać dwie czynności: uderzając w strunę E6, stłumić palcem/kostką wybrzmiewającą strunę B2. Jeśli ten etap ćwiczenia sprawi Ci trudność, nie zniechęcaj się. Próbuj aż do uzyskania zamierzonego efektu. Cierpliwość się opłaci. Kolejne takty przykładu wykonasz wówczas bez problemu. Z każdą parą dźwięków postępujemy w ten sam sposób, tzn. tłumiąc pierwszy z chwilą zagrania drugiego. Ostatnia ćwierćnuta w przykładzie to dźwięk struny wiolinowej E1, który możemy także zagrać na 9 progu struny G3. W przypadku uderzenia pustej struny niezbędne jest delikatne uniesienie nad nią tulejki. Dla tych, którzy po raz pierwszy grają przy użyciu slide’u, może być to element bardzo trudny do pokonania. Jeśli tak jest, proponuję przytoczone powyżej alternatywne rozwiązanie.
Ćwiczenia i wskazówki do przykładu 1:
a. Każdy dźwięk zagraj za pomocą slide’u.
b. Każdy dźwięk wydobądź poprzez glissando z użyciem slide’u z dowolnego dźwięku niższego na docelowy - wyższy (ruch slide’u w kierunku korpusu gitary).
c. Każdy dźwięk wydobądź poprzez glissando z użyciem slide’u z dowolnego dźwięku wyższego na docelowy - niższy (ruch slide’u w kierunku główki).
d. Kostkuj naprzemiennie, uderzając raz w górę, raz w dół.
e. Jeśli grasz palcami, użyj przy każdej parze dźwięków: kciuka dla dźwięku niższego, palca wskazującego - dla dźwięku wyższego.
PRZYKŁAD 2 to nieskomplikowany temat muzyczny, który można zagrać prawie w całości za pomocą slide’u. Prawie, gdyż wyjątek tu stanowią dźwięki strun basowych E6 i A5, które należy uderzyć kostką lub kciukiem w zależności od preferowanej techniki gry. W przykładzie 2 zwróć uwagę na następujące kwestie:
a. Jak rytmicznie rozłożone są dźwięki w takcie.
b. Jakie akordy tworzą akompaniament prezentowanego tematu muzycznego.
c. Tłumienie niechcianych, a wybrzmiewających od slide’u strun.
d. Na jakich dźwiękach oparty jest przedstawiony w przykładzie temat oraz jaka jest ich relacja w stosunku do funkcji pełnionej w określonym takcie i akordzie.
W oparciu o ten odcinek warsztatu, który z założenia potraktowałam jako zamknięcie pewnego etapu przedstawionego już wcześniej materiału, przygotowałam kilka
zadań. Zachęcam do ich rozwiązania. Odpowiedzi można przesyłać na adres: konkurs@magazyngitarzysta.pl, jako temat podając "blues". Na pierwsze trzy osoby, które odpowiedzą poprawnie, czekają nagrody niespodzianki!
ZADANIE 1 polega na udzieleniu odpowiedzi na pytania dotyczące pentatoniki zilustrowanej w przykładzie 1 tego odcinka workshopu.
a. Z ilu dźwięków składa się skala pentatoniczna?
b. Czym różni się pentatonika molowa od durowej? Którą z nich obrazuje przykład 1?
c. Jeśliby wziąć pod uwagę szkic zilustrowanej w przykładzie 1 skali pentatonicznej na gryfie, jaki (najniższy) dźwięk będzie ją rozpoczynał? (dla osób nieznających nazw dźwięków na gryfie: na którym progu i na jakiej strunie znajdzie się pierwszy, najniższy dźwięk uzyskanego na gryfie obrazu pentatoniki?)
d. Co rozumiesz pod pojęciem "pozycji" na gryfie?
e. Którą pozycję na gryfie ilustruje przykład 1?
f. O jaki dźwięk ubarwić przedstawioną w przykładzie 1 pentatonikę, aby otrzymać skalę bluesową? (wystarczy podać ten dźwięk, podając jego właściwe miejsce
na gryfie: nr progu i strunę)
ZADANIE 2 to pytania nieco trudniejsze, a dotyczą przykładu 2:
g. Przykład 2 przedstawia podstawową formę 12-taktowego bluesa. Ilutaktowe formy są jeszcze często spotykane w bluesie?
h. Trzon akompaniamentu w bluesie tworzą akordy, które często określa się za pomocą rzymskich cyfr oraz arabskiej siódemki: I7, IV7, V7. Co one oznaczają?
i. W przykładzie 2 prymy akordów E7, A7 i B7 /H7/ malują na gryfie obraz "odwróconej elki". Co to jest pryma akordu? Co oznacza tu sformułowanie "odwrócona elka"?
j. Co to jest akord septymowy? Z ilu dźwięków się składa? Wyjaśnij to na jednym wybranym akordzie z przykładu 2.
k. Akordy septymowe możemy ogrywać skalą miksolidyjską. Jeśli rozpoczyna ją dźwięk B /H/ na 7 progu struny basowej E6, w jakiej tonacji (durowej) się poruszamy?
Dla tych, którzy śledzą warsztat od początku, udzielenie odpowiedzi na powyższe pytania nie powinno sprawić kłopotu. Jeśli natomiast "Gitarzysta" jest
dla kogoś nową lekturą, zapraszam do materiałów archiwalnych dostępnych na naszej stronie internetowej (www.magazyngitarzysta.pl). Już za miesiąc rozpoczniemy kolejny etap bluesowego warsztatu!
