TC ELECTRONIC DITTO JAM X2 Looper

Do naprawdę skutecznej gry z looperem potrzebujemy co najmniej dedykowanego odsłuchu dla perkusisty, co wiąże się też często z oddzielnie wyprowadzonym ‘klikiem’ metronomu, a najlepiej jeśli mamy synchronizację poprzez MIDI, co nie jest ani proste, ani dostępne w standardowych looperach. Bez tego swobodne dogrywanie rytmicznych, zapętlonych fraz do grającego perkusisty, oraz ich synchronizacja są niemal niemożliwe – nawet najmniejsze zmiany tempa potrafią rozłożyć cały groove. Rodzinę looperów Ditto duńskiego producenta, po sukcesie ostatnich modeli X2 oraz X4, zasilił ostatnio model Ditto Jam X2, który stworzony został właśnie pod tym kątem, czyli gry live z zespołem.

TC ElectronicDitto Jam X2 wykorzystuje nową, innowacyjną technologię BeatSense, dostosowującą tempo na żywo nagranej pętli do rytmu odczytywanego np. z uderzeń werbla perkusji. Ditto Jam X2 posiada dwa wbudowane mikrofony zbierające ambient otoczenia i separujące z niego rytm, a dołączony w zestawie trzeci mikrofon możemy umieścić w pobliżu instrumentów perkusyjnych, co zapewni już precyzyjny odczyt i dostosowanie tempa. Tak pozyskane informacje służą do kwantyzowania i synchronizacji aktualnie nagranych ścieżek, dzięki czemu jamowanie z użyciem loopera jest w zasadzie tak proste jak podczas gry samemu. Jest to pierwszy w historii looper automatycznie dostosowujący zapisaną pętlę do zmieniającego się tempa, w tym wypadku najczęściej do grającego perkusisty. Algorytm jest w stanie skrócić, rozciągnąć i skompresować każdy beat, dostosowując dynamicznie całość do tempa, zachowując przy tym wysoką jakość audio.

BUDOWA I MOŻLIWOŚCI

TC Electronic Ditto JAM X2 umieszczony jest w znanej z modelu X2, 2-przyciskowej odlewanej obudowie, pokrytej metalizowanym, szarym lakierem. Do dyspozycji mamy tu centralne, duże pokrętło LEVEL do ustawienia poziomu zapisanej pętli, bezklikowe przyciski nożne LOOP i STOP z dedykowanymi, dwukolorowymi diodami, oraz mini-przełącznik oferujący 2 tryby pracy Rec/Play/Dub lub Rec/Dub/Play. Po obu stronach gałki LEVEL widoczne są małe otwory, pod którymi umieszczono dwa mikrofony, w zestawie otrzymujemy też trzeci mikrofon, który możemy przymocować do werbla lub w pobliżu instrumentów perkusyjnych. Posiada on metalowe mocowanie ze śrubką oraz dodatkową, gumową przyssawkę. Przy korzystaniu z mikrofonu zewnętrznego oba mikrofony pokładowe są wyłączane.

Obok 2 minut nagrania pętli Ditto Jam X2 oferuje także nieograniczoną ilość warstw w bitowej jakości dźwięku, true bypass oraz układ Analog-Dry-Through zapewniający integralność ścieżki sygnałowej przechodzącej przez cały układ urządzenia. Monofoniczne gniazda wejścia i wyjścia zlokalizowano na górnej ściance, tu znalazło się też wejście na zewnętrzny mikrofon EXT MIC, wejście mini USB do aktualizacji oprogramowania oraz gniazdo zasilania 9V DC/150 mA. Urządzenie może być zasilane dwiema bateriami 9V, a dostęp do komory uzyskujemy po odkręceniu jednej śrubki utrzymującej klapkę na spodzie. Co ciekawe looper działa też na tylko jednej baterii, oczywiście czas pracy jest wtedy sporo krótszy.

Tu mamy też dostęp do dwóch mikroprzełączników po prawej stronie: 1 zmienia moment zadziałania funkcji Undo/ Redo aktywowanej dłuższym przytrzymaniem przycisku LOOP, kasującej lub przywracającej ostatnio nagraną warstwę – z natychmiastowej na ‘czekającą’ do końca loopu; 2 to zmiana trybu true bypass na buforowany, co przydaje się w przypadku stosowanie długich kabli często degradujących brzmienie. Ditto JAM X2 może pracować w trzech trybach, zmienianych poprzez szybkie dwukrotne wciśnięcie STOP i kilkusekundowe przytrzymanie przycisku. Pierwszy to klasyczny looper (nie świeci się żadna dioda), drugi to tryb live sygnalizowany zielonym kolorem diody Stop oraz wykorzystujący BeatSense i mikrofony do dostosowania tempa, w trzeciej opcji aktywowany jest tryb ćwiczeniowy, gdzie tempo nagranego loopu możemy dowolnie zmieniać poprzez nabicie przyciskiem STOP (sygnalizowany jest on czerwonym kolorem diody a mikrofony są odłączane). Dioda pulsuje też w obu przypadkach z zadaną prędkością.

W PRAKTYCE

DITTO JAM X2 oferuje oczywiście klasyczny tryb loopera z nielimitowanymi dogrywkami, funkcją Undo/Redo i intuicyjną obsługą, chociaż jego maksymalny czas nagrania pętli jest skrócony do 2 minut w porównaniu do 5 minut X2, nie mamy też możliwości pracy stereo oraz bardzo przydatnego zapisu i wymiany loopów pomiędzy komputerem (jak również ich modyfikacji w DAW czy po prostu wgrania dowolnego materiału mp3). Do tego służy właśnie X2, rozbudowany jeszcze o efekty, za to JAM X2 wykorzystuje nowatorską, unikalną technologię BeatSense znakomicie sprawdzającą się przy zabawie looperem na żywo z zespołem. Dwa mikrofony w obudowie ‘wyłapują’ rytmiczne informacje i w trybie BeatSense ustalają tempo. Naszym zadaniem jest równe rozpoczęcie loopu, który Ditto Jam X2 dopasowuje później do grającego perkusisty, bądź po prostu wyrównuje całość do podkładu. Dosyć istotne jest, żeby umieścić looper w miarę blisko głównego źródła dźwięku (może to być też odpalony backing track lub utwór) przy korzystaniu z pokładowych mikrofonów. Działa to bardzo dobrze, choć przy gęstej aranżacji lub mocno udziwnionych, synkopowanych uderzeniach werbla looper może się czasem zgubić.

Niemniej w większości przypadków Jam X2 magicznie wręcz dostosowuje tempo i wyrównuje loop, a mówimy teraz o zabawie w domu – looper TC naprawdę odciąża nas z myślenia o ultra równym starcie nawet przy nagranej już muzyce. Dodatkowo do gniazda mikrofonu możemy po prostu podpiąć przewodem maszynę perkusyjną czy podkład z telefonu – wtedy looper jeszcze dokładniej dokonuje korekt. Cała zabawa zaczyna się jednak przy grze z zespołem, po co zresztą Jam X2 został głównie stworzony. Przy niezbyt głośnym graniu radzą sobie wbudowane mikrofony, jednak podczas normalnej gry bandu trzeba eksperymentować z umiejscowieniem loopera, co nie jest zbyt wygodne i pewne. Tu idealnie sprawdza się dołączony mikrofon – mocujemy go przy werblu (a najlepiej pod nim) lub innym instrumencie perkusyjnym nadającym równy, w miarę stały rytm – Jam X2 podąża wtedy za beatem, pozwalając na komfortową grę z dograną pętlą. Przewód ma długość 2,5 m, co czasem może okazać się niewystarczające – najlepiej zaopatrzyć się w prostą przedłużkę mini jack-mini jack i po problemie.

Jeśli nastąpi przerwa w rytmie looper może czasem zgubić tempo, jednak w takim przypadku stopujemy loop, który później możemy w dowolnym momencie odpalić – dostosuje się on znowu do tempa, które w razie potrzeby możemy też nabić przyciskiem LOOP nawet podczas odtwarzanej pętli. Do dyspozycji mamy przełącznik ‘Rec-Dub-Play’ i ‘Rec-Play-Dub’ zgodnie z nazwą zmieniający kolejność wprowadzania dogrywek (czyli po nagraniu pętli od razu włącza się opcja kolejnej warstwy i dopiero odtwarzanie całości, lub odtwarzanie bazowego loopu zaczyna się zaraz po wciśnięciu przycisku LOOP, a dogrywki aktywujemy później). Przy testowej grze z zespołem wszystko działa zgodnie z przeznaczeniem, loop gra w tle bez bólu głowy o brak synchronizacji, a wszystko bez kombinowania z odsłuchami i pilnowania się loopu czy metronomu, bądź uciążliwej zabawy z MIDI (tu już potrzeba naprawdę mocnego ogarnięcia, często sprzętowo-programowego).

Ditto Jam X2 pozwala bardzo wzbogacić grę zespołu, szczególnie przy mniejszych składach i to w prosty, intuicyjny sposób. Głośność loopu możemy też na scenie zmienić stopą, z uwagi wielkość gałki LEVEL, co daje dodatkowy komfort podczas gry. Przydałyby się może gniazda stereo dla większych możliwości czy dedykowane wyjście dla monitora, ale i tak Jam X2 sprawdza się na koncercie. Jakość i czystość dźwięku jest bardzo dobra, nawet przy zauważalnej zmianie tempa (lepiej jednak nie przekraczać tolerancji 5-10 bpm) nagrane frazy brzmią niemal jak oryginał. Na deser mamy jeszcze tryb ćwiczeniowy, gdzie możemy zmieniać tempo loopu poprzez nabicie przyciskiem (bazowe tempo looper sam ustala na podstawie rytmiki gry), i to w bardzo szerokim zakresie. Do ideału brakuje tylko możliwości zapisywania loopów na komputerze i wgrywania materiału audio do pamięci, ale od tego są modele Ditto X2 czy X4.

PODSUMOWANIE

TC Electronic Ditto X2 JAM to rewolucyjne wręcz narzędzie pozwalające na bezproblemowe, intuicyjne wykorzystanie nagranych na żywo pętli z grającym zespołem i nadającym rytm perkusistą, do którego tempa looper sam się błyskawicznie dostosowuje. Otwiera to nowe możliwości wzbogacenia aranży całego zespołu na koncercie i niewątpliwie ustali trend scenicznych looperów w przyszłości. Dodatkowo X2 JAM znakomicie sprawdzi się przy ćwiczeniu, czy pracy nad aranżem gitarowym w domowym zaciszu.

www.tcelectronic.com
www.soundtrade.pl