Pentatonika i skala bluesowa

Radek Chwieralski
Pentatonika i skala bluesowa

Pentatonika, jak sama nazwa wskazuje, składa się z pięciu dźwięków w obrębie oktawy. Jest to najprostsza i najczęściej używana, a zarazem najbardziej uniwersalna skala, pasująca do niemal każdej harmonii. Stanowi ona substytut wielu skal i gam. Omija jednak co ciekawsze dźwięki, dlatego też po zapoznaniu się z pentatoniką i skalą bluesową powinniśmy nauczyć się innych gam i skal.

W skład pentatoniki wchodzi pryma, tercja mała, kwarta, kwinta i septyma mała. Mamy tu na przykład dźwięki: A, C, D, E, G. Można ją zagrać w kilku pozycjach na gryfie, co przedstawia rysunek. Pentatonika jest skalą molową, ze względu na tercję małą, którą ma w swojej budowie.

Istnieje również pentatonika durowa. Znajduje się ona na gryfie dokładnie tercję małą niżej niż pentatonika zwykła, molowa. Mając to na uwadze, można ją łatwiej zagrać i zapamiętać. Układ palców pozostaje tu niezmienny, z wyjątkiem faktu, że omijamy pierwszy dźwięk (który nie jest prymą) oraz dodajemy jeden dźwięk (prymę, czyli oktawę) na końcu.

Składniki pentatoniki durowej to: pryma, sekunda wielka, tercja wielka, kwinta i seksta wielka. Pentatonikę durową, tak samo jak molową, można zagrać w więcej niż jednej pozycji na gryfie. Skala bluesowa to pentatonika wzbogacona o tryton, czyli kwartę zwiększoną (pryma, tercja mała, kwarta, tryton, kwinta, septyma mała). Można ją nazwać również heksatoniką, gdyż składa się ona już z sześciu dźwięków. Pozostańmy jednak przy popularnej nazwie - "skala bluesowa".

Podobnie jak pentatoniki, skala bluesowa może występować w formie durowej. Zasada jest ta sama (tercja mała niżej na gryfie). Tak więc składnikami jej będą: pryma, sekunda wielka, tercja mała, tercja wielka, kwinta i seksta wielka.

Zastosowanie pentatoniki i skali bluesowej jest bardzo szerokie niemal w każdym gatunku muzyki. Jak mówiłem na początku tego warsztatu, nie zastąpią one jednak innych skal w pełnym walorze brzmieniowym i dźwiękowym.

Zagrajcie również ćwiczenia przedstawione w nutach i tabulaturze, opatrzone zapisem dźwiękowym na płycie. Pomogą one w praktyce opanować pentatonikę i skalę bluesową, a także dalej pracować nad rozwojem manualnym palców.

Podczas naszego następnego spotkania zajmiemy się poznaniem podstawowych gam.