Warsztatu Muzycznego Ciąg Dalszy...

Obraz skali pentatonicznej uzyskaliśmy, łącząc na gryfie wszystkie kolory - dźwięki stroju gitary: E, A, D, G, B. Wzbogaciliśmy ten obraz o jeden kolor (A#/Bb), uzyskując w ten sposób obraz skali bluesowej. Stosując paletę wyżej wymienionych kolorów, malowaliśmy na gryfie szkice układające się w nieskomplikowane ćwiczenia techniczne i zagrywki bluesowe. Poznaliśmy, co to jest glissando, hammer-on, pull-off oraz bending. Tupaliśmy, klaskaliśmy oraz liczyliśmy na głos, poznając istotną dla każdego gatunku muzycznego rolę naszego wewnętrznego pulsu. Akcentowaliśmy różne wartości rytmiczne, aby zrozumieć, że różne melodie tworzą nie tylko w różny sposób rozłożone dźwięki, ale i te tak samo rozmieszone poprzez nadanie im innego pulsu. Malowaliśmy na gryfie odwróconą "elkę" - literę, której wierzchołki wyznaczyły prymy akordów podstawowego akompaniamentu w bluesie. Wiemy, co to chorus, i w jaki sposób budować najprostszy akompaniament w bluesie. Dowiedzieliśmy się, że najczęściej stosowanymi funkcjami "bluesowej elki" są akordy dominantowe septymowe. Poznaliśmy ich budowę. Malowaliśmy na gryfie interwały: prymy, tercji wielkiej, kwarty czystej, kwarty zwiększonej (tryton) oraz kwinty. Miały miejsce rozważania na temat budowania solówki oraz akompaniamentu i odpowiedniego wyważenia obu tych ról. Podjęliśmy próbę malowania melodii "na oko i ucho", dokładnie w tej kolejności, oddając się całkowicie palecie kolorów, które udostępnia nam gryf, ukierunkowując swoje działania wyłącznie na naszą wyobraźnię, to co widzimy, słyszymy i... czujemy.

Powróciliśmy do teorii. Na dźwiękach akordów septymowych oraz skali miksolidyjskiej utworzyliśmy muzyczny temat. Dowiedzieliśmy się o zależności granego tematu i jego interpretacji. Poznaliśmy melodię gamy durowej. Dowiedzieliśmy się, że pomijając pierwsze cztery dźwięki tej melodii, uzyskamy skalę miksolidyjską, której VII stopień to septyma mała. Warsztat bluesowy dopełniliśmy ostatnio warsztatem muzycznym, w którym na nowo poznaliśmy dźwięki na gryfie, a jego obraz porównaliśmy do klawiatury. Odcinkowi temu towarzyszył zapis wartości rytmicznych oraz dźwięki im przypisane. Dlaczego tak? Aby dowiedzieć się, co to są wartości rytmiczne; jak mogą pomóc w odtworzeniu ulubionych melodii tym, którzy ufają jedynie tabulaturze; jak się nazywają; jak wyglądają; jaka jest ich rola w przestrzeni muzycznej wyznaczonej przez jeden takt. Trzy warianty prezentowanej miesiąc temu melodii na gryfie łącznie utworzyłyby przykładowy akompaniament dla 16- taktowego chorusu w tonacji F-dur. Ciekawa jestem, czy udało się komuś utworzyć kwintet z rolami: pierwszy wariant, drugi wariant, trzeci wariant, akompaniament 16-taktowego bluesa w tonacji F-dur oraz temat zasugerowanego przeze mnie utworu "Watermelon Man"? A może ktoś spróbował wszystkie 3 warianty połączyć i zagrać równocześnie? Te dźwięki to akompaniament oparty na funkcjach F7, Bb7 oraz C7. Funkcjach, którym charakterystyczne brzmienie nadaje septyma mała (czyli ta "7" w zapisie akordu).

Ten odcinek to ciąg dalszy prezentowanego wcześniej warsztatu muzycznego, ale i powtórka omawianych elementów akompaniamentu i wartości rytmicznych, które zadecydują o jego pulsacji. Sami wyciągniecie wniosek, jaka pulsacja odpowiada wam najbardziej.

Przykład 1. Dla tych, którzy rozpoczynają przygodę z gitarą, to trudne technicznie dla lewej ręki zadanie. Proponuję zatem wykonać je w wolnym tempie. Uwaga: ma ono na celu rozszyfrowanie, co maluje nam na gryfie każda para ilustrowanych tu dźwięków, nie natomiast popisy prędkości i "łamanie" sobie palców.
Wskazówki do przykładu 1:

a. Ćwiczenie wymaga sprawdzenia, czy instrument jest nastrojony!
b. Dźwięk na 1p struny E6 to dźwięk F. Należy tu użyć palca wskazującego. Dźwięk na 3p struny D to również dźwięk F. Tu powinien się znaleźć palec serdeczny. Zagraj po kolei te dwa dźwięki. Spójrz, co one "malują" na gryfie. Spróbuj zapamiętać ten obraz. To oktawa. A jak brzmi?

c. Przesuń palce o 1 próg w stronę korpusu (mówimy: o pół tonu w górę) i uderz najpierw w strunę D a później w E6. Ta para dźwięków (dźwięki F# =Gb) to również oktawa. Zauważ, że tworzy taki sam braz na gryfie, jak zagrane wcześniej dwa dźwięki F.

d. Kostkowanie: dźwięk niższy uderzamy do góry, wyższy - w dół.

e. Zwróć uwagę że w pkt. b. i c. zilustrowana jest na gryfie oktawa. W pkt. b. zagraliśmy ją od dźwięku niższego (uderzyliśmy w strunę E6), w pkt. c natomiast od dźwięku wyższego (uderzyliśmy  strunę D). Taki zabieg na różnych interwałach, nie tylko na oktawie, daje wiele inspiracji do tworzenia własnych melodii.

f. Przechodząc na struny D i B, każdą parę dźwięków wydobywamy, używając palca wskazującego (struna
D) oraz małego (struna B); tak samo postępujemy w przypadku pary dźwięków na strunach G oraz E1.

g. Ostatni takt ilustruje wygląd oktaw od dźwięków znajdujących się na 9p strun E6, A, D i G.
Przenieś ten takt do progu 5. Zagraj oktawę od dźwięków leżących na 5 progu kolejno na
strunach E6, A, D oraz G.

Czy już widzisz, jak wygląda oktawa? Tworzą ją dwa dźwięki, które tak samo się nazywają. Zadania i pytania do przykładu 1:
a. Gdzie znajduje się oktawa od dźwięku pustej struny A (na strunie G)? Czy to ten sam obraz oktawy? Oczywiście. Wyobraź sobie, że gryf jest dłuższy i nie rozpoczyna się na 1 progu. A gdzie znajduje się oktawa od dźwięku pustej struny A, na tej samej strunie?

b. Zagraj akordy E-dur, e-mol, A-dur, a-mol, D-dur, d-mol. W każdym z nich znajdź prezentowany na gryfie szkic oktaw od dźwięku stanowiącego prymę akordu. Np. dla E-dur jest to dźwięk E odpowiadający strunie E6 oraz 2p na strunie D.

Przykład 2. Wybrałam tutaj fragment mojej kompozycji opartej na oktawach, pt. "Ósemka". Myślę,
że jest to całkiem dobry przykład dla ćwiczenia figur, które malują nam na gryfie oktawy.

Przykład 3. To ćwiczenie ma na celu nauczenie, jak z oktawy uzyskać septymę małą. Inaczej mówiąc, jak interwał oktawy zastąpić septymą małą. Każdy takt ilustruje trzy interwały. Są to trzy pary dźwięków. Pierwsza z nich to oktawa, druga to septyma wielka, a trzecia - septyma mała. Czemu ma służyć to ćwiczenie? Przyda się do samodzielnego tworzenia akordów septymowych, aby nie uczyć się ich wyglądu
na pamięć.

Zadania do przykładu 3:

a. Wróć do zadań dotyczących przykładu 1, a konkretnie do pkt. c. Spróbuj z podanych akordów durowych i molowych utworzyć samodzielnie akordy septymowe. Jak? Każdą rozszyfrowaną w danym kordzie oktawę zastąp septymą małą. Jak? Tego właśnie uczy przykład 3.

b. Utwórz z akordów durowych A, D oraz E akordy septymowe A7 (I7) , D7 (IV7) oraz E7 (V7). Aby ego dokonać, każdą oktawę w danym akordzie, której szkic dziś namalowaliśmy, zastąp septymą ałą. Akordów tych użyj do 12-taktowego chorusu rozpisanego w przykładzie 4. I, IV i V to stopnie dpowiadające prymom akordów, które chcemy zagrać. Gwoli przypomnienia: Malują one na gryfie dwróconą literę "L". Każdy takt tego przykładu liczymy "1 i 2 i 3 i 4 i". Już słyszę pytanie: "a jakie jest bicie?" Różne formy wykonania bluesa 12-taktowego to temat na następne spotkania.