BOSS SY-300

Autor testu: Wojciech Wytrążek

Jej oferta produktów obejmuje różnego rodzaju elektroniczne instrumenty klawiszowe i perkusyjne, sprzęt dla DJ-ów, wzmacniacze, rejestratory dźwięku, a pod marką Boss szeroką gamę efektów i multiefektów gitarowych, w tym z modelowaniem cyfrowym. Choć palmę pierwszeństwa w stworzeniu syntezatora gitarowego w 1970 r. uzyskał Innovex Condor GMS, to właśnie Roland opracował modele, które zyskały największą popularność i wysokie oceny w opinii muzyków. Syntezator GR-500 wielkości skrzynki porównywalnej ze średniej wielkości pedalboardem zadebiutował w 1977 r. oferując brzmienia typu Bass, Solo Synth i Strings, a jego sterownikiem była gitara GS-500 uzbrojona w specjalny przetwornik i dwa panele sterowania upakowane potencjometrami i przełącznikami.

W latach 80. XX w. pojawiły się kolejne modele: GR-100 z kontrolerami gitarowym G-505, G-303, G-202. Roland GR-300 (używany między innymi przez Pata Metheny do uzyskania słynnego brzmienia), był produkowany także w wersji dla basistów GR-33B. W miejsce gitar-sterowników wprowadzono przetworniki z modułami sterującymi GK-1 i BK-1 montowane na dowolnych gitarach. Przełomem okazał się model GR-700 z 1984 r. oferujący odwzorowanie dynamiki gry, separację strun oraz interfejs MIDI. Popularność zyskała wówczas gitara-kontroler G-707 o futurystycznym kształcie, z charakterystyczną poręczą nad gryfem. W Polsce używali jej np. Krzysztof Madziara grający wówczas w Budce Suflera i nieodżałowany Janusz Popławski.

Wersja basowa GR-77B współpracowała z kontrolerem G-77. Z kolejnymi modelami część naszych Czytelników miała szansę zetknąć się chociażby w sklepie: GR-50, GR-1, GR- 09, GR-30 i GR-33 i GR-55. Wyżej wymienione syntezatory wymagały zainstalowania na gitarze przetwornika heksagonalnego (np. GK-3) i posługiwania się specjalnym wielożyłowym kablem. Dopiero SY-300 jest urządzeniem umożliwiającym uzyskanie brzmień syntetycznych z użyciem zwykłego kabla sygnałowego i dowolnej gitary.

BUDOWA

Urządzenie mieści się w solidnej metalowej obudowie z giętej blachy z panelem przyłączy w tylnej ściance. Od lewej strony mamy do dyspozycji: wejście gitary, gniazda pętli efektów z przełącznikiem odcięcia masy by zapobiegać powstawaniu zakłóceń (wyjście THRU, wejście powrotu RETURN), główne i pomocnicze wyjście stereo / mono (słuchawki można podłączyć do gniazda lewego kanału wyjścia głównego), przyłącza w standardzie MIDI (wyjście OUT / THRU), gniazdo opcjonalnego kontrolera nożnego - pedału ekspresji (np. Roland EV-5), pojedynczego lub podwójnego przełącznika (FS- -5U, FS-6, FS-7). Gniazdo USB umożliwia podłączenie urządzenia do komputera. Wyłącznik zasilania otacza plastikowy kołnierz, obok umieszczono gniazdo dołączonego w zestawie zasilacza.

Syntezator jest rozbudowany, więc opisanie zasad jego działania i wszystkich funkcji jest niemożliwe ze względu na objętość tekstu. Skupiając się zatem na sprawach najbardziej istotnych trzeba zaznaczyć, że SY-300 wykorzystuje trzy działające równocześnie oscylatory syntezatorowe i cztery procesory efektów. Do dyspozycji są następujące tryby działania oscylatorów: SIN, SAW, TRI, SQR, PWM, DETUNE SAW, NOISE, INPUT. Brzmienia kształtuje się używając filtrów, wzmacniaczy i generatorów niskich częstotliwości LFO. Zintegrowany procesor efektów zawiera następujące rodzaje efektów porządkowane w czterech bankach: TOUCH WAH, COMPRESSOR, LIMITER, OD/ DS, EQ, SLOW GEAR, DELAY, CHORUS, REVERB, PHASER, FLANGER, TREMOLO, ROTARY, UNI-V, PAN, SLICER, ISOLATOR, LO-FI, DELAY- +REVERB, CHORUS+DELAY, CHORUS+REVERB.

Wewnętrzna pamięć zawiera 70 brzmień fabrycznych i 99 komórek do zapisywania samodzielnie opracowanych brzmień, które można również edytować i porządkować po podłączeniu syntezatora do komputera za pomocą kabla USB, z użyciem dedykowanego oprogramowania BOSS Tone Studio. Użytkownik może pobierać nowe brzmienia z serwisu Boss Tone Central. Uniwersalna magistrala szeregowa umożliwia również nagrywanie partii gitarowych w programie rejestrującym. Graficzny wyświetlacz LCD o rozdzielczości 132 x 64 pixeli wskazuje aktualnie edytowane czterema programowalnymi potencjometrami parametry. Pozostałe manipulatory to przyciski sterowania MENU, EXIT, PAGE < / >, pokrętło wyboru funkcji z przyciskiem ich zatwierdzania. Z lewej strony, obok przełączników SYNTH/FX, BLENDER i zapisu ustawień WRITE, umieszczono potencjometr poziomu wyjściowego.

Frontowa część panelu wzmocniona blachą ze szczotkowanego aluminium mieści cztery przełączniki nożne z niebieskimi kontrolkami - wyłącznik i trzy programowalne kontrolery, którymi można załączać wybrane funkcje. Jednoczesne naciśnięcie Control 2 i 3 włącza tuner. Syntezator ma 24-bitowe przetworniki analogowo-cyfrowe i cyfrowo-analogowe pracujące z częstotliwością 44,1 kHz, wspomagane technologią Adaptive Focus poprawiającą jakość dźwięku i odstęp sygnału do szumu.

WRAŻENIA

Prawdopodobnie największą zaletą przedstawionego syntezatora jest sprawność jego działania. Nie dość, że można z niego korzystać używając jako sterownika gitarę elektryczną, akustyczną, czy basową, czy jakikolwiek inny zelektryfikowany instrument, to działa on niezwykle precyzyjnie, zarówno pod względem utrzymania polifonii, jak szybkości - nie gubi dźwięków nawet w bardzo szybkich tempach. Prawidłowo odwzorowuje również podciągnięcia strun oraz używanie mostka tremolo, nie wymaga wprowadzania jakichkolwiek zmian w technice gry, może poza jej ustawicznym doskonaleniem, ponieważ brzmienia syntetyczne mogą obnażyć niedociągnięcia artykulacyjne. Nie ma żadnych problemów z latencją, na które uskarżali się użytkownicy niektórych poprzednich wersji syntezatorów z przetwornikiem montowanym na gitarze. Proporcje między dźwiękiem gitary, syntezatora i efektów można kształtować dowolnie, np. korzystać tylko z brzmienia syntetycznego, albo delikatnie podbarwić dźwięk gitary, chociażby subtelnym, ciepłym padem i efektami przestrzennymi w tle.

Możliwości kształtowania brzmień w przypadku tego urządzenia są ogromne i chyba wypada je podsumować stwierdzeniem, że ograniczają je tylko wyobraźnia i kreatywność użytkownika oraz jego umiejętność obsługi syntezatora. Ta jednak nie jest nadzwyczajnie skomplikowana, przynajmniej na poziomie edycji brzmień fabrycznych i tworzenia nowych na ich podstawie. Stworzenie nowych presetów od podstaw wymaga już pewnej wiedzy, którą posiadają muzycy na co dzień grający na bardziej zaawansowanych instrumentach klawiszowych. Możliwości syntezatora zwiększają się z użyciem pedału ekspresji służącego na przykład jako kontroler wybranego parametru w programie (modulacja, filtr, itp.). Przegląd możliwości i wybranie przypadającego do gustu brzmienia ułatwia funkcja BLENDER, która automatycznie przełącza różne wariacje brzmień co parę sekund, a jeśli któreś się spodoba wystarczy nacisnąć przycisk i zostać przy nim.

PODSUMOWANIE

SY-300 to syntezator pokrewny z cyfrowymi syntezatorami, jakie znamy z instrumentów klawiszowych, z tą różnicą, że jego sterownikiem nie jest klawiatura, a gitara lub inny instrument, który można podłączyć do niego zwykłym kablem z wtyczką Jack. Syntezator ma szereg cennych z punktu widzenia gitarzysty cech: posiada pełną polifonię, precyzyjnie i bez latencji konwertuje sygnał z gitary na brzmienia syntetyczne, przekazuje dynamikę oraz podciągnięcia strun, używanie ramienia wibratora, czy nawet slide-u. Można go łączyć na różne sposoby z systemem nagłaśniającym (gitarowym, PA) czy komputerem w celu edycji brzmień lub nagrywania. To niezwykle inspirujące urządzenie, jednak by poznać jego potencjał i docenić możliwości trzeba wyjść z gitarowych kolein myślenia o dźwięku, odciąć się od prostych kategorii typu: przester, chorus, delay, i nieco zagłębić w świat syntezatorów, chociażby prosząc o pomoc kolegę klawiszowca.