Podsumowanie Malta Festivalu 2009
Wczoraj zakończyła się 19. edycja Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego MALTA. W ciągu pięciu dni, odbyło się 126 przedstawień teatralnych, happeningów, spektakli tanecznych, koncertów, wykładów, warsztatów i pokazów filmowych, trwających łącznie 181 godzin.
Wystąpiło ponad 300 artystów z 65 zespołów, w tym 46 polskich i 19 zagranicznych. Zaprezentowano aż 5 produkcji maltańskich, czyli spektakli w całości lub w części wyprodukowanych przez Fundację Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego MALTA. Wstępnie szacujemy, że publiczność festiwalowa liczyła około 110 tys. osób! Te statystyki pokazują nie tylko wielość i różnorodność oferty programowej festiwalu, ale też pozwalają na wyobrażenie sobie ogromu pracy związanego z jego przygotowaniem. Jednak liczby to nie wszystko. Najważniejszymi elementami oceny festiwalu są jego poziom artystyczny i atmosfera panująca w trakcie jego trwania. Niezręcznością byłoby wystawianie sobie samemu laurki, jednak na podstawie recenzji, które ukazały się mediach oraz frekwencji i reakcji publiczności, a także licznych rozmów prowadzonych i zasłyszanych w naszym klubie festiwalowym możemy bez fałszywej skromności powiedzieć, że po raz kolejny udało się nam zaprezentować program ciekawy, różnorodny, czasem kontrowersyjny, ale zawsze pobudzający. A o atmosferze festiwalu najlepiej chyba świadczy wypełniony codziennie po brzegi do wczesnych godzin rannych klub festiwalowy.
Podsumowując festiwal, nie można nie wspomnieć o wyniku konkursu Nowe Sytuacje. Nagrodę w wysokości 30 tysięcy złotych, ufundowaną przez Fundację Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego MALTA i Instytut Teatralny im. Z. Raszewskiego w Warszawie, otrzymała Orkiestra Kameralna l'Autunno, która zaprezentowała spektakl Wędrująca orkiestra: Haydn - części całości. Zdaniem jury "projekt ten spełnia w sposób przejrzysty i sprawdzalny założenia programowe konkursu, plasując symfoniczne arcydzieło europejskiej klasyki (104 Symfonia, fragment I części oraz Finale) w kontekście miejskim, rozbijając statyczny status orkiestry symfonicznej, czyniąc z niej zjawisko ruchome, poddane prawom przypadku i konstytuujące się na nowo w zderzeniu gry solowej i grupowej. Zapomniana w innych projektach kategoria piękna i humoru zasługuje na szczególne wyróżnienie".
To tyle jeśli chodzi o pierwsze podsumowanie "na gorąco". Dzisiaj przez chwilę odpoczywamy i odsypiamy wielotygodniowe zaległości, ale już od jutra zabieramy się do pracy nad przyszłorocznym programem. Bo przecież 20 edycja MALTY już 25 czerwca - 3 lipca 2010! Co zaproponujemy za rok? Zgodnie z zapowiedzią, przez najbliższe trzy lata zamierzamy wprowadzić eksperymentalny projekt MALTA | IDIOMY. Idiomy narodziły się z potrzeby znalezienia w przestrzeni Malty sfery poszukiwań, swoistego laboratorium, w którym możliwe będzie opisanie gwałtownych przemian otaczającego świata. Chcemy ich dotknąć poprzez wybrane zjawiska artystyczne, tworzące w danej sprawie interdyscyplinarny przekaz.
Festiwal Malta sukcesywnie i świadomie wytracał przez lata przymiotnik "teatralny" i przyciągał widzów różnorodnością przejawów sztuki, wychodząc z założenia, że taka postawa pokazuje świat pełniej - jednocześnie traktując widza-obserwatora jako partnera do równorzędnego dialogu. Projekt "Idiomy" jest owocem dojrzałości Malty, zarazem jednak wynika z gotowości do podejmowania ryzyka i niezasklepiania się w sprawdzonej, bezpiecznej formule. Festiwal powinien być czymś więcej niż przeglądem twórczości, powinien stwarzać przestrzeń współuczestnictwa, dzielenia doświadczeń. Stawiać wymagania i starać się sprostać tym kierowanym przez widzów. W roku 2010, dwie dekady po pierwszej edycji Malty Idiomy stanowią więc istotny element nowej strategii programowej wyłonionej jednak z myśli założycielskiej - przybliżania możliwie szerokiej publiczności zjawisk nie tylko pięknych i spektakularnych ale także istotnych.
Idiom to pojęcie właściwe danemu językowi, a co za tym idzie danemu kręgowi kulturowemu. Jest złożeniem kilku słów, którego znaczenie jest nową jakością i jako takie, nie daje się przetłumaczyć dosłownie na inny język. Idiom posługując się przenośnią, wytwarza nowy sens i w trafny sposób chwyta myśl za nim idącą. "Malta Idiomy" odnoszą się pośrednio do tego językowego źródła. Mają za zadanie z języka współczesnej kultury wychwycić zjawiska szczególnie istotne i nowatorskie. Są one planowane jak odyseja po tematach, gdzie na kolejnych przystankach następować będą ich odsłony. Pozornie oderwane od siebie fenomeny: Teatr Flamandzki, Wykluczeni, Europa-Azją w rzeczywistości skupiają podobnie intensywną energię, potencjał transgresji, buntu i przemiany. Szlak tej swoistej podróży podporządkowany jest potrzebie fenomenologicznego doświadczania i poznawania rzeczywistości - oglądania jej z różnych stron, w sposób równie uprawniony, odrzucający przesądy, nabytą wtórnie wiedzę, a w zamian za to podejmujący ryzyko zrozumienia tego, co głębiej.
Ale to jeszcze nie koniec tegorocznej edycji festiwalu, bo swoistym "post scriptum" będzie koncert kultowej kapeli rockowej Jane's Addiction, na który zapraszamy 8 lipca.
