Paul Gilbert - masterclass

Paul Gilbert eksplodował na scenie rockowej lat 80. dzięki swojej ekscytującej feerii szybkich i wysoce technicznych solówek. Był częścią dwóch wspaniałych zespołów rockowych, Mr Big i Racer X, ale zbudował także swoją własną, fantastyczną karierę solową. W tym artykule Pablo wyjaśnia nad czym od dłuższego czasu pracuje, a jest to przystosowanie fraz wokalnych do użycia na gitarze, w celu urozmaicenia fraz typowo wokalną ekspresją. Specjalnie dla Ciebie zanotowaliśmy siedem przykładów, dzięki czemu możesz przestudiować palcowanie i samodzielnie wypróbować te pomysły.

Mocna melodia to z pewnością dobry punkt wyjścia, służący jako podstawa do rozwijania innych fraz i wariacji solowych. Paul zachęca do próbowania melodii poprzez śpiewanie ich. Podkreśla, że istnieje wiele wspaniałych fraz, które nie nadają się do śpiewania, ale w gitarowym kontekście kluczowe jest frazowanie wokalne. Wykonując melodię, Paul stuka nogą, tworząc mocniejszą więź z pulsem. Wybrana skala dla pierwszego przykładu to E Mixolidyjska (E-F#-G#-A-B-C#-D), która świetnie brzmi w połączeniu z akordem E7. Aby osiągnąć brzmienie Mixolidyjskie, Paul sugeruje myślenie o niej bardziej „gitarowo”: jak o pentatonice e-moll z podniesioną tercją. Rzeczywiście, trzeci stopień tej skali (nuta G) może być delikatnie podciągany, aby uzyskać charakterystyczne bluesowe brzmienie. Można też grać wymiennie tercję małą i wielką. Paul dodaje wyrazu melodii, grając zamiennie długie i krótkie nuty, co zapewnia kontrast i ożywia frazy. Wybiera ich miejsca spontanicznie, określając to jako kwestię wyczucia.

Gdy wysokości dźwięków, rytm i długość każdej nuty zostały ustalone, nadszedł czas na dodanie różnorodnych artykulacji, w tym podciągania strun, wibrata palców, glissów oraz szarpania stłumionych strun kostką (rake), co dodaje ekspresyjności nutom. Cała ta artykulacja jest niezbędna, aby wywołać emocje i uczucia, które Paul chce, byśmy wnieśli do solówki. Slide to świetne narzędzie do nadania brzmieniu bardziej wokalnego charakteru, dlatego Paul używa „rurki”, aby wchodzić i wychodzić z nut – w pierwszym przykładzie można porównać brzmienie melodii granej standardowo, a następnie ze slajdem. Kolejnym kluczowym konceptem, który stosuje Paul, jest przeniesienie melodii o oktawę wyżej. To zwiększa napięcie i pozwala na użycie pojedynczego pomysłu dwa razy. Przeniesienie melodii o oktawę wyżej wymaga jednak pewnego planowania, więc kluczowe jest, aby upewnić się, że opalcowanie dla niższej wersji jest grywalne także na znacznie węższych przestrzeniach pomiędzy progami wyższej na gryfie.
W miarę trwania lekcji, Paul eksploruje różne tonacje i rytmy. A-moll, C-moll, D-dur, A-dur i E-dur – za każdym razem Paul sprawdza, czy zagrane frazy nadają się do śpiewania. Taka „wokalna” melodia jest świetnym ćwiczeniem tworzenia własnych fraz. Proces ten również zmniejsza pokusę ciągłej wirtuozerki, która może znużyć słuchaczy i sprawić, że trudno im się z tym utożsamić. Zwróć uwagę, jak Paul operuje palcami i kostką podczas wykonywania tych fraz. Dla twojej korzyści notacja zawiera wszystkie artykulacje i zapisane pozycje na gryfie. Mamy nadzieję, że znajdziesz tu nową technikę, lick lub frazę, która Cię zainspiruje. Jeśli usłyszysz coś, co ci się podoba, zapamiętaj to i dostosuj do swoich upodobań. Opanowawszy niektóre z koncepcji z przykładów Paula, dąż do tworzenia własnych śpiewnych melodii. Pamiętaj – ekspresja jest najważniejsza!

Slide

Paul często wykorzystuje slide do wykonywania swoich fraz, więc przyda Ci się kilka wskazówek, które mogą pomóc w wypracowaniu spójnego brzmienia i techniki. Możesz eksperymentować z różnymi typami rurek ‘slide’, aż znajdziesz taką, która będzie wygodna w użyciu i będzie miała odpowiednie dla Ciebie brzmienie. Slide’y są dostępne we wszystkich kształtach i rozmiarach, a niektóre z najpopularniejszych typów są wykonane z chromu, stali, mosiądzu, szkła i ceramiki. W tej technice kluczowe jest odpowiednie ustawienie gitary; w zasadzie im grubszy jest kaliber strun i wyższa akcja, tym łatwiej jest używać slajdu. Jeśli masz niską akcję lub cienkie struny, to slajd będzie działać bez problemu (Paul też daje radę grając na strunach 8.5), ale może istnieć ryzyko stłumiania ich o progi, brzęczenia strun i dźwięki nie będą tak czyste, jak powinny być. Spędź więc czas na nauczeniu się właściwego nacisku rurką, aby uzyskać dobry ton przy konkretnym ustawieniu Twojej własnej gitary. Kolejną rzeczą jest tłumienie strun. Struny będą brzęczały po obu stronach slajdu, dopóki ich nie zatrzymasz palcami. Wielu gitarzystów umieszcza slide na czwartym palcu ręki, pozostawiając inne palce wolne – można ich wtedy użyć do normalniej gry lub tłumienia strun za rurką. Paul umieszcza slajd na drugim palcu, tak samo jak Brett Garsed i Jeff Beck. Pozwala to również na granie nim pod ostrzejszym kątem i uzyskania interwału małej tercji na drugiej i trzeciej strunie. Musisz wyciszyć struny, których nie chcesz słyszeć – dlatego łatwiejsze może być granie palcami (fingerstyle) niż kostką (niegrane struny tłumią wtedy palce prawej ręki). Ostatnią rzeczą do rozważenia jest intonacja. Upewnij się, że slajd jest bezpośrednio nad progami. Szybkie przemieszczanie się między pozycjami w sposób precyzyjny (i strojący) będzie wymagało praktyki. Drobne niedoskonałości można zamaskować wibratem, które wykonuje się przesuwając szybko rurkę w przód i w tył. Oprócz strojenia standardowego, wielu muzyków preferuje stroje otwarte, takie jak G (D-G-D-G-B-D) czy D (D-A-D-F#-A-D).

FOT. S. Gehrke