Jak dopasować skalę do akordu?

Krótkie pytanie, ale odpowiedź na nie to temat rzeka i nie da się go wyczerpać w tej rubryce. Musisz wiedzieć, że muzycy dzielą się zwykle w tej sprawie na dwa obozy. Według jednej z teorii akord powstaje ze składników skali. Mamy więc do czynienia ze zbiorem dźwięków, z którego jak z palety malarza wybierane są kolory tworzące akord. Weźmy jako przykład zwykłą skalę C dur: C D E F G A B. W tradycyjnej harmonii akordy budowane są tercjowo, co oznacza ni mniej, ni więcej tyle, że swoje wielodźwięki budujesz, dobierając z powyższego szeregu dźwięków co drugą literkę. C E G daje trójdźwięk C dur. C E G B daje nam Cmaj7. Jeśli zrobimy pętlę i rozpiszemy więcej literek w jednej linii, otrzymamy C E G B D, czyli Cmaj9, i tak dalej. Jak widzisz, z palety dźwięków skali utworzyliśmy trójdźwięk, czterodźwięk i pięciodźwięk, cztery akordy o różnej ilości barw. Możesz je tworzyć od każdego kolejnego stopnia skali (od każdej literki).

Tak więc, przykładowo, składająca się z siedmiu nut skala C dur pozwoli nam zbudować siedem czterodźwięków: Cmaj7 (C E G B), Dm7 (D F A C), Em7 (E G B D), Fmaj7 (F A C E), G7 (G B D F), Am7 (A C E G) i Bm7b5 (B D F A). Jak widzisz, mamy tu dwa akordy z septymą wielką (maj7), trzy akordy molowe z septymą małą (m7), jeden akord dominantowy (7) i jeden półzmniejszony (m7b5). Jeśli więc pytasz o dopasowanie skali do akordu, to musisz znać kontekst, czyli sąsiednie akordy w utworze. W ten sposób możesz odszukać skalę, z której dźwięków zostały zbudowane. W skrócie omówiliśmy jedno z podejść. Według innego - każdy akord to sonorystyczny wszechświat będący wyjściem do budowania skali. Jeśli więc mamy akord Cmaj7 składający się z dźwięków C E G B, to pozostałe elementy tej układanki możemy sobie dobrać tak, jak nam w danym momencie pasuje. Jeśli uznamy, że interesująco w tym zbiorze zabrzmi nuta Db, F# czy Ab, to czemu nie? W pewnym sensie dźwięki akordu traktowane są w tym podejściu jak latarnie morskie, pomiędzy którymi poruszamy się po dźwiękach przejściowych.

Tak więc tutaj akord nie jest budowany z dźwięków skali. To skala budowana jest z łączenia interesujących kolorów skupionych wokół dźwięków akordu. Pisząc ostatnie słowa tej odpowiedzi, wiem, że nie wyczerpałem tematu i z pewnością masz jeszcze wiele pytań. Mam jednak nadzieję, że zachęciłem Cię do dalszego zagłębienia się w ten fascynujący temat.

Krzysztof Inglik