Melodyczne zabarwienia wokół akordów A7 oraz G7

Rozpocznijmy od pierwszego z nich. A7 tworzą następujące dźwięki: a, c#, e oraz g. Prześledźmy, jakie dźwięki wokół akordu A7 mogą nam utworzyć łącznie brzmienie skali melodycznej molowej. Punktem odniesienia będzie tu dla nas pryma akordu, czyli dźwięk A, który - zgodnie z budową skali - umieścimy na piątym miejscu w kolejności występujących po sobie stopni skali melodycznej molowej. Dlaczego piątym? Ponieważ na tym stopniu skali możemy utworzyć czterodźwięk, który nas interesuje - akord durowy z septymą małą.

Jak widać w tabeli 1, poza dźwiękami akordu mamy tutaj dźwięki d, f, b /h/. Co się stanie, jeżeli akord A7 umiejscowimy na czwartym stopniu skali? Możemy, ponieważ ten stopień opisuje ten sam typ akordu.

Spójrz na tabelę 2. Zmieniliśmy w ten sposób zabarwienie akordu A7, uzyskując tym samym skalę melodyczną molową, ale w tonacji o cały ton wyższej. Tym razem, poza dźwiękami akordu A7, pozostałe to: d#, f# oraz b. Posłuchajmy, jak to "słychać".

Przykład 1 ilustruje dźwięk po dźwięku wznosząco materiał skali melodycznej molowej d oraz opadająco - skali melodycznej molowej e. Wspólnym mianownikiem jest tutaj oczywiście akord A7. Posłuchaj, jak może wpłynąć na współbrzmienie jednej funkcji (A7) zamiana zaledwie dwóch dźwięków (d na d#, f na f#).

Przykład 2 niewiele się różni pod względem zastosowanej palety kolorów. Jednak pierwszy takt opisuje tutaj funkcja G7, a nie - jak to miało miejsce w poprzednim przykładzie - A7. Dzięki temu prostemu zabiegowi możemy usłyszeć nieco odmienny charakter współbrzmienia poprzez nałożenie dźwięków omawianej skali na akord. Dlaczego w przykładzie 2, ten sam materiał dźwiękowy mogłam w pierwszym opisać, zastępując akord A7 funkcją G7? Dla jednego i drugiego bowiem materiał skali melodycznej molowej d jest wspólny (patrz tabela 1). Zwróć uwagę, że omówione powyżej przykłady rozpoczynają się na trzecią miarę taktu, a pierwszy dźwięk każdego z nich odpowiada prymie opisującego dany takt akordu. Dla A7 jest to dźwięk a, dla G7 - g.

Przejdźmy do przykładu 3. Zawiera materiał dźwiękowy skali melodycznej molowej d. Przykład rozpoczyna dźwięk g, a w tle słychać akord G7. Wszystko się zgadza, prawda? Pytanie: czy mogłabym tutaj zastąpić w funkcję G7 akordem A7? Odpowiedź brzmi: tak. G7 i A7 to akordy, których składniki zawierają się w prezentowanej tu skali melodycznej molowej d.

W kolejnym przykładzie zastąpiłam jedynie dwa dźwięki innymi (podwyższając d oraz f o pół tonu). Uzyskałam w ten sposób materiał skali molowej melodycznej e, w której czwarty stopień opisuje akord A7. Pytanie: czy mogłabym tutaj zastąpić funkcję A7 akordem G7? Odpowiedź brzmi: nie. G7 to akord, którego składniki pokrywają się z materiałem skali melodycznej molowej d. Nie odpowiada natomiast uzyskanej w przykładzie 4 palecie kolorów odpowiednich dla skali melodycznej molowej e (patrz tabela 2). Spójrz na kolejne dwa przykłady.

Przykład 5 to dźwięki odpowiadające skali melodycznej molowej d.

Przykład 6 - skali melodycznej molowej e. Pomimo innej tonacji opisane są przez tę samą funkcję A7. Odpowiedz na pytania: a) Czy teoretycznie funkcję A7 można zastąpić w przykładzie 5 akordem G7? b) Czy w przykładzie 6 można zagrać w tle akord G7 zamiast A7? Spróbuj na początku zagrać akord A7, a zaraz po nim wykonać materiał przedstawiony w przykładach 5 i 6. Tak samo postąp, grając na początku G7. Posłuchaj efektu i wyciągnij wnioski. Przed nami porównanie ostatnich przykładów prezentowanego w tym miesiącu warsztatu. Każdy rozpoczyna ten sam dźwięk na drugą "ósemkę" w takcie.

Przykład 7 to materiał skali melodycznej molowej d,

przykład 8 - melodycznej molowej e. Przykład 7 opisuje akord G7, przykład 8 - A7. Jaki jest wspólny mianownik? Obie te funkcje opisują czwarty stopień opisanych w przykładach 7 i 8 skal. Czy w przykładzie 7 możemy zagrać funkcję A7 zamiast G7? Czy G7 wpasuje się w materiał zilustrowany w przykładzie 8? Jak obie te funkcje mają się do formy bluesa 12-taktowego rozpoczynającego się akordem D7? Inaczej formułując pytanie: jaką rolę pełnią te akordy w 12-taktowym bluesie w D? I najważniejsza rzecz - teoria ma nam jedynie pomóc rozwijać słyszenie.

Najważniejsza jest wykonywana przez Was muzyka i to, jak ją słyszycie. Ten odcinek warsztatu zamyka w pewnym stopniu dotychczasowe rozważania na temat nowej palety kolorów - skali melodycznej molowej. Mam nadzieję, że opanowaliście ją na tyle, aby za pomocą jej kolorów namalować coś ciekawego. Już za miesiąc zapraszam na wspólne komponowanie...