MOOG MF Drive, MF Delay

Autor testu: Wojciech Wytrążek
Zdjęcia i audio: Krzysztof Inglik

Jego najważniejszymi dziełami są bez wątpienia syntezatory Minimoog D, Minimoog Voyager, oraz Moog Taurus - syntezator basowy z klawiaturą nożną używany przez wielu uznanych basistów. W latach osiemdziesiątych Bob Moog był także wiceprezydentem i konsultantem firmy Kurzweil, pomagając w opracowaniu instrumentu Kurzweil K2000 - przez wiele lat wyznaczającego standard nowoczesnego syntezatora cyfrowego. Ukłonem w stronę gitarzystów jest linia analogowych efektów podłogowych Moogerfooger. Wśród nich szczególne miejsce zajmują testowane przez nas w pełni analogowe kostki Driver i Delay wyposażone w true bypass. Urządzenia pochodzą z serii zawierającej także: MF Trem (Tremolo), MF Ring (Ring Modulator), MF Boost (Booster). Ich wspólną cechą, oczywiście oprócz kształtu obudowy i wykończenia, jest możliwość podłączenia pedału ekspresji (np. dedykowanego modelu Moog EP-3).

MOOG MINIFOOGER DRIVE

Cechą odróżniającą MF Driver od zwykłych efektów przesterowujących jest filtr drabinkowy (The Ladder Filter) sterowany napięciem, znany z syntezatorów analogowych. Może on działać jako filtr górno- lub dolnoprzepustowy. Działanie filtra można efektywnie kontrolować jeśli dołączymy do urządzenia pedał ekspresji. Potencjometr GAIN to klasyczna kontrola czułości wejściowej, przed filtrem drabinkowym. Przełącznikiem DRIVE wybieramy zakresy działania regulacji Gain: 6,8-48 dB, 16-57 dB. Kontroler FILTER współpracuje z regulacją barwy TONE i przełącznikiem PEAK. Przy wyłączonym układzie PEAK filtr obcina górę pasma. Po załączeniu Peak uzyskujemy podbicie 15 dB przy częstotliwości odcięcia filtru, można więc wzmocnić sygnał z instrumentu w wybranym zakresie pasma, a jednocześnie kontrolować częstotliwość pedałem ekspresji.

Pokrętło TONE nie jest zwyczajnym filtrem redukującym wysokie tony. W zależności od ustawienia zmienia charakterystykę dźwięku wzmacniając i osłabiając poszczególne części pasma - przypomina to nieco płynną zmianę charakterystyki brzmienia od brytyjskiego do amerykańskiego. W pozycji minimum działa jako filtr dolnoprzepustowy z charakterystyką -6 dB przy częstotliwości 1 kHz. W środkowej pozycji podcina 800 Hz o 6 dB. Ustawiony na maksimum działa jako filtr górnoprzepustowy -6 dB na częstotliwości 1 kHz. OUTPUT to oczywiście regulacja poziomu wyjściowego efektu. Łatwo się domyślić, że urządzenie może działać również jako booster, a z podłączonym pedałem ekspresji uzyskamy efekt przypominający przesterowane wah-wah.

PODSUMOWANIE MF DRIVE

MF Drive w żadnym wypadku nie jest typowym przesterem w kostce. Nie wystarczy go wpiąć między gitarę i wzmacniacz, włączyć i od razu grać tak, jakby był to chociażby Tube Screamer, czy Blues Driver. Wymaga on chwili przyzwyczajenia, przede wszystkim pod względem opanowania działania filtrów, a także kontroli dynamiki, która w tym przypadku jest bardzo istotna dla uzyskiwanego brzmienia. Nawyki wyrobione przez używanie prostych przesterów mogą w tym nieco przeszkadzać, zatem do urządzeń Mooga trzeba podchodzić z otwartym umysłem - dzięki temu można uzyskać zaskakujące rezultaty. MF Driver to nietuzinkowy przester o oryginalnym brzmieniu.

MOOG MINIFOOGER DELAY

Konstrukcja efektu oparta jest na technologii Bucket Brigade. Idea "brygady wiader" opiera się na zasadzie podawania naczyń z wodą przez osoby ustawione w szeregu. Opóźnienie sygnału uzyskuje się wykorzystując długi szereg kondensatorów. W latach siedemdziesiątych XX w. ta technologia zastąpiła używane wcześniej pogłosy taśmowe. W testowanym urządzeniu 4 układy scalone zapewniają maksymalne opóźnienie 700 ms. Powtórzenia uzyskiwane w domenie analogowej brzmią ciemniej niż cyfrowe, ponieważ każde kolejne jest niedoskonałą kopią poprzedniego.

Pokrętłem TIME ustawiamy okres opóźnienia w zakresie 35-700 ms. Regulacją FEEDBACK określamy zapętlenie, czyli innymi słowy ilość powtórzeń echa. W skrajnym, prawym położeniu sygnał jest powtarzany w nieskończoność, aż do przejścia w szum. MIX to regulacja proporcji sygnału z gitary i echa. W skrajnych pozycjach: sygnał nieprzetworzony, samo echo - to ostatnie ustawienie jest niezwykle przydatne gdy mamy we wzmacniaczu równoległą pętlę efektów (czysty sygnał, tzw. DRY idzie wtedy nieprzetworzony, a kostka daje nam tylko efekt - WET). Gałką DRIVE można dodać zniekształcenie, przez podbicie o maksymalnie 22 dB czułości wejścia i sygnału opóźnionego, przez co uzyskiwane brzmienie jest jeszcze bardziej archaiczne. Dołączanym pedałem ekspresji można kontrolować czas opóźnienia (Time) albo poziom sprzężenia (Feedback). Przełącznik funkcji pedału jest zamontowany na płytce drukowanej, konieczne jest zatem odkręcenie spodu obudowy. W pierwszym przy płynnej zmianie opóźnienia uzyskuje się brzmienia typu chorus, flanger, czy nawet pitch shifting.

PODSUMOWANIE MF DELAY

MF Delay to efekt, którego pozorne ograniczają krótki czas opóźnienia i degradacja jakości kolejnych opóźnień. Z drugiej strony to kochane przez retro maniaków charakterystyczne cechy analogowego echa, którego brzmienie jest niepodrabialne, a właśnie to, w połączeniu z dodatkowymi funkcjami, okazuje się być jego największymi zaletami. Niespotykana w innych tego typu efektach możliwość regulacji za pomocą pedału ekspresji powoduje, że efekt jest bardzo plastyczny i co najmniej tak inspirujący jak opisany wyżej Drive.

NA KONIEC

W obu efektach czuje się obecność pierwiastka analogowych syntezatorów, tak pod względem wyglądu zewnętrznego, jak budowy i oferowanych brzmień. To nie są zwykłe kostki efektowe - to są dzieła firmy Moog i jej filozofię czuć tu na każdym niemal kroku. Oczywiście oba efekty, zgodnie z zasadą synergii, połączone razem dają znacznie większe możliwości kreacji dźwięku, niż oddzielnie. Jeśli jeszcze dołączy się do nich pedał ekspresji, otrzymujemy znakomity zestaw, który nie tylko brzmi wyjątkowo ciepło i analogowo, ale pod względem obsługi i właściwości sonorystycznych zaciera granice pomiędzy klasycznym podziałem na efekty przesterowujące, modulatory, opóźniające i przestrzenne.