Piotr Sikora (Exlibris)

Dzięki. Podejrzewam, że po bardzo dobrym przyjęciu poprzedniego albumu, oczekiwania były niemałe… Wiem też, że nie dla wszystkich zostały one spełnione. Głównie dlatego, że nagraliśmy płytę nieco inną. Mimo wszystko zdaje się, że jesteś w większości (śmiech).

Można powiedzieć, że w momencie premiery "Humagination" napisany był jeden z utworów, które znalazły się na "Aftereal". Chyba nawet mieliśmy już fragment tekstu. Cała reszta materiału powstała w pierwszej połowie 2014 roku, a i ten jeden utwór jeszcze nieco zmodyfikowaliśmy w tak zwanym międzyczasie.

Niezupełnie tak było. Poprzednio nagrywaliśmy w HZ Studio, a mix i mastering odbył się w ZED Studio Tomka Zalewskiego. Tym razem w HZ nagraliśmy tylko wokale, natomiast bębny, bas i gitary zarejestrowane zostały pod okiem (i uchem) Tomka. Wszystkie partie klawiszowe i orkiestrowe na obu płytach nagrałem we wspomnianej Żabiej Jamie, czyli miejscu znajdującym się gdzieś na granicy salonu i kuchni w moim miejscu zamieszkania (śmiech).

Zaczęło się dość spokojnie, po premierze zagraliśmy kilka koncertów i choć może nie działo się jeszcze bardzo dużo, to trzeba przyznać, że wzrost zainteresowania zespołem był wyraźnie odczuwalny. Ciekawie zaczęło się robić, kiedy ledwie dwa miesiące później wydawca zaproponował nam wydanie kolejnej płyty już na jesieni. Sami wcześniej uznaliśmy, że jeśli uda nam się wypuścić płytę w około półtora roku po poprzedniej, to będzie to dobry wynik, więc nieco zbiło nas to z tropu, ale daliśmy sobie kilka dni na decyzję, sprawdziliśmy dostępność interesującego nas studia i uznaliśmy, że damy radę. No i daliśmy. Tak naprawdę trochę chmur zebrało się nad nami dopiero w momencie, kiedy okazało się, że okładka według pierwotnej koncepcji nie wypali i bardzo szybko musieliśmy opracować "plan B", który chyba przyniósł ostatecznie fajniejszy efekt niż zakładał "plan A" (śmiech).

Do tego, jak to nazwałeś, przełomu doszło w sposób naturalny. Dość długo w Exlibris nie mogliśmy utrzymać stabilnego składu, muzycy pojawiali się i rezygnowali po jakimś czasie, aż w końcu pojawił się skład, który wspólnie napiera w jednym jasno określonym kierunku. Co ciekawe, ostatnia ze zmian, i to na stanowisku wokalisty, nastąpiła już w trakcie nagrywania albumu. Co do Metal Mind sprawa jest prosta - nagraliśmy płytę, która od razu ich zainteresowała. Wcześniej ta sama wytwórnia wydała płytę, którą nagrałem z Leash Eye, więc wysyłając do nich materiał mieliśmy przynajmniej pewność, że zostanie przesłuchany. Chwyciło, i to na tyle, że w tej chwili jesteśmy już po premierze kolejnego albumu.

To jest ciekawa sprawa. Z nich trzech Krzysiek jest w zespole najkrócej, ale znamy się najdłużej - pierwszy wspólny koncert z Night Mistress zagraliśmy w 2006 roku. Krzysiek początkowo miał pojawić się na "Humagination" gościnnie, a ostatecznie zaśpiewał większość materiału. "Zatrudnienie" takiej, a nie innej sekcji rytmicznej było z kolei w dużym stopniu wynikiem ciekawych zbiegów okoliczności. Miśka poznałem w Niemczech. Spotkaliśmy się na jednym z letnich festiwali na krótko przed rozstaniem z poprzednim bębniarzem. Żonę Miśka znam natomiast dłużej niż oni siebie nawzajem (śmiech). Później, kiedy szukaliśmy basisty, z Toperem skontaktował nas wspólny znajomy z Lublina. Nasze poszukiwania zbiegły się w czasie z jego przeprowadzką do Warszawy, więc chętnie zaangażował się w nową muzyczną przygodę "na miejscu".

Sprawa dotyczy tylko naszego pierwszego albumu "Skyward", ukończonego bodajże w 2006 roku. Później nagraliśmy jeszcze 3-utworową EPkę, ale wszystkie te numery znalazły się również na "Humagination", oczywiście w lepiej zrealizowanych wersjach. Uważamy, że na "Skyward" było dużo fajnej muzyki, tylko niezbyt dobrze wykonanej. Chcemy w przyszłości nagrać ten materiał ponownie. Tym razem w formie, która podkreśli zawartość muzyczną, a nie braki warsztatowe.

To prawda, przez te wszystkie lata obserwowałem powstanie i rozpad wielu zespołów i innych projektów muzycznych na lokalnej scenie. My nigdy się nie poddaliśmy, bo zawsze wierzyliśmy w sens tworzenia takiej muzyki. W międzyczasie zarówno ja, jak i Daniel, zaangażowaliśmy się również w inne projekty, każdy w nieco odmiennej stylistyce, co spowodowało, że mieliśmy co robić muzycznie, ale nigdy nie zastępowało to całkowicie działalności w ramach Exlibris.

Przede wszystkim chcieliśmy nagrać materiał, z którego będziemy zadowoleni w przynajmniej równym stopniu, co z poprzedniego. To było chyba jedyne założenie. Kiedy zaczęliśmy pisać nowe utwory dość szybko stało się jasne, że materiał nie będzie tylko powtórką z poprzedniego albumu. Wiem, że niektórzy woleliby dostać płytę bliższą poprzedniej, ale dla nas ważne jest, by nie strać z miejscu. Lubimy próbować nowych rzeczy. Jednocześnie uważam, że udało nam się zachować pewien rozpoznawalny już charakter.

Najwięcej pracy przy nagraniach to zawsze aranżacja partii orkiestrowych, na które w każdym numerze składa się ok 10 oddzielnych linii melodycznych, a do tego dochodzą jeszcze partie syntezatorów, fortepianu czy klasycznych instrumentów, jak organy Hammonda. Proces orkiestracji rozpoczyna się już na etapie nagrań wczesnych wersji demo utworów, a kończy po zarejestrowaniu wszystkich pozostałych instrumentów. Można więc powiedzieć, że trwało to w sumie około pół roku. Nie potrafię wybrać "najlepszej" spośród moich kompozycji, ale szczególne znaczenie ma dla mnie utwór "Closer", ponieważ zaśpiewał w nim człowiek, którego fanem jestem niemal dosłownie pół życia.

Używałem dwóch "hardware’owych" instrumentów. Wszystkie syntetyczne brzmienia i solówki klawiszowe, a także elektroniczne dźwięki perkusyjne pochodzą z Korga M3 z zainstalowanym rozszerzeniem EXB-RADIAS. Hammondy i pojawiający się sporadycznie melotron zagrane zostały na Nord Electro 3. Cała reszta, tzn. orkiestra i fortepiany powstały z użyciem dużych bibliotek sampli firmy EASTWEST. Na koncertach dla większej wygody, jako trzeciego instrumentu używam jeszcze wysłużonego Korga Tritona LE, a dla "efektu" kontrolera Roland AX-7.

Nie wiem, bo słabo znam Tool (śmiech). Te dwie miniatury są na swój sposób specyficznymi utworami. Pierwsza, bo powstała praktycznie poza zespołem. Intro do płyty przygotował nasz znajomy Michał Staczkun. Druga, bo to właściwie integralna część następującego po niej utworu "King Of The Pit", a została wydzielona na oddzielną ścieżkę z dwóch powodów. Po pierwsze dzięki temu mogliśmy nadać jej oddzielny, elegancko pasujący tytuł. Po drugie Misiek uznał, że jest to straszna nuda i ludzie będą to omijać przy słuchaniu (śmiech).

Gdybyśmy mieli się czegoś takiego obawiać, to mielibyśmy ku temu dużo poważniejsze powody (śmiech). Przykładowo w naszej muzyce sporo jest elektronicznych brzmień, momentami wychodzących na pierwszy plan - dla niektórych to w muzyce metalowej niedopuszczalne. Nie wspominając już, że "konserwatywne środowiska" w ogóle nie przepadają za tak melodyjnym graniem.

Zamysł był taki, że pewnego wieczora, konkretnie po kolejnym dniu nagrywania perkusji, uznaliśmy, że to byłoby strasznie zabawne (śmiech). Następnego dnia rano z kolei uznaliśmy, że to w gruncie rzeczy fajny pomysł. Z jednej strony jest to dość niespodziewany gość na płycie heavy metalowej, a z drugiej byliśmy mocno przekonani, że wyjdzie to fajnie, bo pan Zbigniew jest świetnym, wszechstronnym muzykiem.

Toma poznaliśmy jakieś 5 lat temu, kiedy Evergrey grał w Warszawie koncert zorganizowany przez grupę Chain Reaction, w której wówczas wiosłował Daniel. Potem udało nam się spotkać jeszcze kilka raz przy okazji innych ich koncertów. Dotarcie do niego z propozycją nie było problemem, bo Tom jest dość aktywny w mediach społecznościowych. Mieliśmy natomiast sporo szczęścia, bo trafiliśmy na moment, kiedy akurat miał wolną chwilę pomiędzy ukończeniem "Hymns for the Broken" a początkiem promocji tego albumu. Natomiast do pana Zbigniewa udało nam się zdobyć numer telefonu i wszystko załatwiliśmy tą drogą. Na początku był nieco zaskoczony propozycją, ale dostarczyliśmy mu płytę z surową wersją "The Day Of Burning", jeszcze bez wokali, i od razu mu się spodobało. Spotkać osobiście udało nam się dopiero po premierze.

Dlatego może wszystkich zaskoczymy nie zapraszając nikogo. A może będzie to kilkudziesięciu muzyków, np. z orkiestry symfonicznej. Tego nie wie nikt (śmiech).

Zacznijmy od tego, że pisanie tekstów nie jest tym, co przychodzi mi najłatwiej na świecie. Zależy mi przy tym, żeby teksty trzymały pewien poziom, więc nierzadko sytuacja wygląda tak, że przez kilka dni męczę się z kilkoma linijkami tekstu. Pomysły pojawiają się z różnych stron. Mimo że nie jestem osobą religijną, to lubię nawiązywać do symboliki kojarzonej z Chrześcijaństwem. To dla mnie ciekawy temat, a traktuję go nieco podobnie do tego jak większość ludzi traktuje mitologię grecką czy skandynawską. Inny ciekawy przypadek, to jeden z utworów na "Aftereal", który najpierw miał tytuł wymyślony przez Daniela, a dopiero potem ja napisałem takie słowa, żeby do tego tytułu pasowały - to dość interesujący sposób pracy nad tekstem i ciekawa odmiana.

Nie wiem, nie znam się, nie orientuję się, zarobiony jestem!

Nie widziałem tego filmu, chociaż chciałbym go obejrzeć w najbliższym czasie. W związku z pracą nad płytą, a potem przygotowaniami do koncertów miałem w tym roku stosunkowo niewiele wolnych wieczorów i kino nie było na szycie listy priorytetów do ich zagospodarowania.

Zaczniemy na pewno od koncertów. Mamy kilka ciekawych pomysłów i już 8 stycznia zmierzymy się po raz pierwszy z zupełnie nowym dla nas formatem występu na żywo. Przygotowujemy na ten dzień występ z dużym rozmachem - własną oprawą świetlną, multimedialną, a nawet pirotechniczną. Impreza odbędzie się w warszawskiej Proximie i jeśli wypali, to będziemy próbowali ten format przenieść również na inne sceny. Chcielibyśmy też pojawić się w końcu na letnich festiwalach, ale obawiam się, że mało jeszcze znanemu zespołowi z Polski łatwiej jest o tym mówić niż zrobić, ale próbować będziemy. Poza tym na pewno rozpoczniemy prace nad kolejnym wydawnictwem.