Filip Wyrwa (Xposure)

Moja droga muzyczna zaczęła się od słuchania Beatlesów, Zeppelinów i Purpli, później zainteresowałem się muzyką progresywną, choć nie przepadam za jej pompatyczną odmianą, skąpaną w klawiszach i sztucznie rozbudowanych kompozycjach. Dla mnie najbardziej specyficznym przedstawicielem gatunku był i jest King Crimson. Przychylam się do tego, co mówi Fripp, że albo to nie jest rock progresywny, albo jest to jedyny zespół progresywny, a cała reszta to rock symfoniczny. Później zachwyciłem się jazzem i przez dwa lata chodziłem do Grzegorza Motyki do Małej Akademii Jazzu w Krakowie. W 1997 r. wystąpiłem nawet z zespołem na festiwalu Jazz nad Odrą, co prawda bez sukcesu, ale przeżycie było duże. Przez pewien okres grałem elektryczny jazz i fusion, brałem udział w nagraniach różnych płyt demo. Podszkoliłem się od strony teoretycznej, ale czułem, że to nie jest moja muzyka, choć wciąż uwielbiam słuchać jazz. Przez pięć lat grałem w zespole Hipgnosis na syntezatorze gitarowym Roland GR-300 utwory klasyfikowane jako rock progresywny. Później grałem w Twelve Moons - cover bandzie grającym utwory King Crimson. Myślę, że nie było najgorzej - dwa razy napisali o nas nawet na oficjalnej stronie zespołu. Zagraliśmy trochę koncertów i dużo się nauczyliśmy, a był to najtrudniejszy repertuar jaki w życiu grałem. Później kupiłem nowy instrument, odświeżyłem kontakt z zaprzyjaźnionym perkusistą i przygotowałem kilkanaście utworów. Skompletowaliśmy pierwszy skład i zaczęliśmy próby. Na czwartej próbie nagraliśmy utwór, który następnie wysłaliśmy na Hard Rock Rising 2013, gdzie zajęliśmy 10 czy 11 miejsce. Potem dołączył basista Filip Kuźmiński (polecony przez mojego przyjaciela), a naszą wokalistkę - Agnieszkę Mazurek - znalazłem przez internet przedzierając się przez dziesiątki nagrań krakowskich zespołów. W lipcu 2013 r. zagraliśmy pierwszy koncert, a u mnie, w dużym pokoju nagraliśmy prezentowane w radiostacjach demo. Następnie przygotowaliśmy 11 piosenek na płytę.

Ode mnie wychodzi pomysł, ale cała reszta dzieje się między muzykami. Nie lubię formuły gdzie jeden człowiek przychodzi i mówi - ty grasz to, ty grasz tamto. Oczywiście można tak robić, ale odbiera to ludziom możliwość wejścia w to, co się robi, eliminuje interakcje i możliwość zaistnienia składu jako pewnego organizmu. Muzyk jest wtedy sidemanem i nie jest w pełni zaangażowany. Na przykład Agnieszka ma duży wkład w tworzenie linii wokalu, zresztą wokaliście lepiej się śpiewa jeśli sam tworzy swoje partie. Płytę "The Tides The Waves" nagraliśmy z Kubą Pałką na perkusji, który te utwory także z nami współtworzył. Teraz na perkusji gra z nami Kamil Połoncarz, a na basie Filip Kuźmiński - obaj młoda krew, świetni instrumentaliści.

W głowie, pod względem muzycznym, poukładało mi się na tygodniowych warsztatach Guitar Craft z Robertem Frippem w Barcelonie. Wszystko co wiedziałem wcześniej ułożyło się w jedną układankę, a były to oderwane od siebie elementy, np. lubiłem grać z ludźmi, a nie bardzo miałem motywację żeby ćwiczyć. Dostrzegłem, że pozytywnie rozumiana wewnętrzna dyscyplina powoduje ogromną różnicę. Człowiek czuje się pewniej i wszystko się układa. Na warsztatach stroiliśmy gitary zupełnie inaczej - w kwintach, podobnie jak skrzypce, od C do G, używając specjalnych kompletów strun, bo zwykłe by się urwały (G3, B2 i E1 stroi się wyżej - do A, E, G). Po 18 latach grania w standardowym stroju nic nie mogłem zagrać. Na kursie było 20 osób i okazało się, że wystarczy być obecnym żeby pojawiła się Muzyka - nawet ci, którzy wcześniej nie grali na gitarze uczestniczyli w tym aktywnie, było to nieprawdopodobne doświadczenie. Wszystko, co wydarzyło się później, było owocem tych warsztatów. Przez kilka lat grałem z Twelve Moons utwory King Crimson na gitarze strojonej w kwintach. To poważne wyzwanie - z początku nic się nie zgadza, ale bardzo rozwija, bo nie można korzystać z patternów, które w gruncie rzeczy są przekleństwem gitarzystów. Większość gra wyuczone frazy w różnych kombinacjach, a tu jedynym sposobem byłaby gra na jednej strunie. Kiedy na warsztatach udało nam się zagrać "La Bambę", Fripp wskoczył na krzesło i wymachiwał marynarką. Potem powiedział tylko, że żałuje, że nie zagraliśmy tego w metrum 5/4. (śmiech)

Tak, to taki powrót do korzeni. W zeszłym roku odezwałem się do zespołu Riverside, którego koncert otwierałem kilka lat temu z Hipgnosis. Zaprosili Xposure na trasę i stwierdziłem, że w takiej sytuacji musimy mieć w ręce płytę. Zrobiliśmy projekt finansowania społecznego, a w lutym zaczęliśmy nagrania korzystając z pomieszczeń nowo wybudowanego domu kultury. Trwało to z przerwami miesiąc - w sumie 90 godzin pracy. Myślę, że jak na 11 utworów i 53 minuty muzyki to całkiem niezły wynik. Z Riverside zagraliśmy 4 koncerty dla 4500 ludzi, fantastyczne przeżycie i ważne doświadczenie dla każdego z nas.

Energia żywego grania jest dla nas bardzo ważna. Nie lubię oszukiwania przez nagrywanie kilku dźwięków i montaż. Niestety musieliśmy najpierw nagrać bębny, a potem osobno resztę instrumentów.

Wiele osób zadaje to pytanie. Najprościej: piszę po angielsku, bo tak słyszę. Może dlatego, że pracuję w anglojęzycznym środowisku branży IT i używam angielskiego na co dzień? Cały czas zastanawiam się jak to jest, że Norwegowie śpiewają po angielsku i nikt w Norwegii nie podnosi larum z tego powodu, a w Polsce jest z tym problem. Przeciętny Polak ze starszego pokolenia może nie rozumieć, ale 90% młodych ludzi posługuje się angielskim w stopniu wystarczającym do zrozumienia tekstu piosenki. Oczywiście kiedy słucham Niemena to jest to zupełnie nieprawdopodobny poziom tego, co zrobił - potrafił niesamowicie interpretować polskie teksty, choć sam ich nie pisał. Poza tym polski język jest trudny do śpiewania. Pisząc po angielsku mam zwykle gotową linię melodyczną w głowie. Np. "Either" powstał od razu - tekst dostałem od żony, wziąłem gitarę akustyczną i po prostu zagrałem - od razu miałem to w głowie, tak jakby tekst miał w sobie zapisaną muzykę.

Podstawą jest Gibson Les Paul Traditional z 2011 r. - jestem zakochany w tej gitarze, gram na niej od kwietnia ubiegłego roku, a progi już nadają się do szlifu, więc można sobie wyobrazić ile godzin z nią spędziłem. Chyba będę ćwiczył na innej, a na tej będę tylko grał koncerty, bo nie dam rady wymieniać progów co dwa lata (śmiech). Gibsona podłączam do Marshalla JCM800 z 1988 r. z paczką 4×12 cali z tego samego rocznika - sklejka z oryginalnymi, brytyjskimi głośnikami G12-75. Głowę nieco zmodyfikowałem, żeby zestaw odzywał się prawidłowo także na mniejszej głośności. Do tego mam mały pedalboard z kaczką Cry Baby i efektami, które przełączam looperem mojej dawnej firmy WOBO Guitar Electronics, którą prowadziłem z przyjacielem przez 7 lat. Stosuję minimalną ilość delaya, bo nie lubię sztucznie uzyskiwanego "przestrzennego" dźwięku. Wbrew pozorom z takiego zestawu można wyciągnąć naprawdę dużo, chociażby używając kaczki i potencjometrów w gitarze.