Przemysł muzyczny
Przemysł muzyczny to bardzo skomplikowana machina, której zrozumienie wymaga wiele czasu i energii.
Pracuje w nim cały sztab fachowców, od których w dużej mierze zależy to, czy dany wykonawca odniesie sukces, czy nie. Choć w naszym kraju branża muzyczna dopiero się rozwija i cały mechanizm jest przez to prostszy niż na Zachodzie, to warto zapoznać się z informacjami na temat jego funkcjonowania. A więc nawet jeśli sami przygotowujemy materiał, promujemy go, organizujemy koncerty i wreszcie próbujemy dotrzeć do mediów - to jednak warto wiedzieć, jak funkcjonuje przemysł muzyczny w kraju, w którym wiele ludzi żyje z muzyki, chociaż nie są ani muzykami, ani też wydawcami. Kto wie, może za kilka lat u nas będzie dokładnie tak samo i za każdy aspekt działalności artysty będzie odpowiadać inny specjalista?
W tym miesiącu prezentujemy grupę ludzi, bez których żaden myślący poważnie o swojej karierze zespół nie mógłby liczyć na sukces. Nawet jak masz wielki talent, potrzebujesz ludzi, którzy pokierują Tobą i pomogą w promocji Twojej muzyki. Każda grupa, która chce sprzedać swoją płytę lub pliki MP3 w większym nakładzie, będzie musiała samodzielnie zająć się wieloma sprawami. Artyści, którym zależy na podpisaniu umowy z wytwórnią, powinni zdać sobie sprawę z tego, że przemysł muzyczny jest wypełniony nie tylko łowcami talentów. Warto dodać, że każda osoba, którą tu wymieniamy, może być zainteresowana wysłuchaniem Twojego materiału demo, co oznacza, że należy go przygotować możliwie jak najlepiej.
MENEDŻER
Zadaniem menedżera jest spojrzenie na całą działalność zespołu w szerszej perspektywie. To osoba, która musi odpowiedzieć sobie na pytanie, co dany wykonawca robi i dlaczego. Menedżer powinien wiedzieć, czym dokładnie zajmuje się artysta, z kim współpracuje, a także - czy każdy z członków ekipy właściwie wykonuje swoje zadania. Wielu początkującym muzykom wydaje się, że w chwili, gdy znajdą sobie menedżera, nastąpi przełom w ich karierze. Niestety, dobrzy menedżerowie to najczęściej niezwykle zajęci ludzie. Tak więc początkujący zespół prosi uznanego menedżera, żeby pracował dla nich właściwie za darmo - przynajmniej do czasu, aż grupa stanie się wystarczająco popularna, żeby menedżer mógł zarobić pieniądze dzięki jej muzyce. I tu okazuje się, że zdecydowana większość muzyków zmuszona jest radzić sobie bez pomocy profesjonalnego menedżera. Konieczne jest więc takie udoskonalenie swoich umiejętności, ażeby dotrzeć ze swoją muzyką do jak najszerszego kręgu odbiorców i do tego stworzyć sobie odpowiednie grono fanów.
ŁOWCY TALENTÓW
Łowcy talentów (ang. A&R, skrót od "artist and repertoire") wyszukują dobrze rokujące zespoły, podpisują z nimi kontrakt, a następnie wewnątrz swojej organizacji próbują wywalczyć dla zespołu korzystne warunki kontraktów. Ważne, aby muzycy mieli dobre relacje ze swoim A&R-em, w końcu wszyscy mają wspólny cel: łowcy talentów zależy na wypromowaniu formacji, na którą postawił, ponieważ sam będzie zarabiać na ich sukcesie. Jest to w miarę czytelny układ. Obecnie kariery światowych gwiazd muzyki z reguły są krótkotrwałe, dlatego praca A&R-a pełna jest niespodziewanych zawirowań. Łowcy talentów są na przemian wynajmowani i zwalniani, a ich zespoły mogą zniknąć z rynku dosłownie z dnia na dzień, przez co cała ich praca idzie na marne. Łowcy talentów ściśle współpracują z kierownikami produkcji.
KIEROWNICY PRODUKCJI
Kierownicy produkcji zajmują się nadzorowaniem procesu produkcji, dystrybucji i marketingu gotowego produktu, jakim jest płyta. Tej pracy nie można przecenić i każda grupa, chcąca zrobić karierę, powinna mieć oddanego i kreatywnego kierownika produkcji. Podjęta przez niego zła decyzja może na zawsze zaprzepaścić szanse całego zespołu. Przykładem jednego z takich klasycznych błędów kierownika produkcji jest np. wyjazd na wakacje na tydzień przed ukazaniem się płyty na rynku lub niedostarczenie do sklepów wystarczającej ilości kopii (istnieje realne zagrożenie, że album może wejść na miejsce 20 na liście, mimo że miał szansę znaleźć się na miejscu pierwszym). Inny błąd to niedopilnowanie poprawności wykonania nadruków na okładkach płyt. Jest to tylko kilka przykładów, ale większość zespołów może wymienić całą litanię takich wpadek, będących wynikiem błędnych decyzji lub strategii producenta.
MEDIA I PR (PR skrót od ang. public relations)
Każdy centymetr kwadratowy w prasie muzycznej jest przedmiotem walki przedstawicieli branży PR (piarowcy), chcących wynegocjować jak najlepsze miejsce dla zespołów, które reprezentują. Dobrze jest mieć niezależnego specjalistę od PR, który dla nas pracuje, ponieważ podoba mu się nasza muzyka i w nas wierzy. Niezależni specjaliści od promocji często pracują z zespołami, które nie podpisały żadnego kontraktu. Kiedy grupie uda się wreszcie podpisać kontrakt, wtedy w ramach budżetu przeznaczonego na promocję wynajmuje ona tych ludzi, którzy pomogli jej się wypromować. Jest to coraz częściej stosowana praktyka.
SPEC OD RADIA I TELEWIZJI
Ta osoba odpowiedzialna jest za to, aby dany utwór dostał się do radia i telewizji. Wprawdzie zespół sam może postarać się o dotarcie do lokalnych stacji, ale w skali krajowej działanie na własny rachunek daje raczej nikłe rezultaty. Dobry specjalista od mediów, czyli taki, któremu uda się wcisnąć materiał do liczących się stacji - wart jest każdych pieniędzy. Zazwyczaj trzech czy czterech profesjonalistów z tej dziedziny stoi za całą masą hitów i za wielkimi nazwiskami. Ci fachowcy rzadko interesują się zespołami, których płyt nie ma jeszcze w sklepach. Jeśli jednak początkujący artysta sam nagra CD i zajmie się niezależną dystrybucją, może zjednać sobie nawet najbardziej zatwardziałego speca od mediów - pod warunkiem oczywiście, że materiał jest na tyle dobry, że jest on w stanie przebić się nawet mimo skromnej promocji.
NOWE MEDIA
Jeśli masz własną stronę na MySpace, to możesz promować się sam. W tym niezwykle popularnym serwisie społecznościowym tkwi wielki potencjał - to strefa, w której zespoły mogą się prezentować bez ograniczeń. Zdarza się, że nawet początkującym artystom udaje się przekroczyć
PRZEMYSŁ MUZYCZNY
zarabiać na życie na swoich własnych warunkach. Już w tym roku My- Space zacznie sprzedawać utwory, co pozwoli ominąć wytwórnie. Czyż to nie cudowna wiadomość? Poprzez obecność w internecie fani często mają okazję, aby po raz pierwszy zetknąć się z danym artystą. Dlatego ważne jest, by strona odzwierciedlała charakter oraz image zespołu i była tak profesjonalna, jak to tylko możliwe - nigdy nie wiadomo, kto ją będzie oglądał!
KONCERTY I ORGANIZACJA
Agent od koncertów, jak sama nazwa wskazuje, zajmuje się rezerwowaniem koncertów, festiwali i planowaniem tras koncertowych. Agenci dostają zazwyczaj pewien określony procent dochodu z koncertów i pracują prawie wyłącznie z zespołami, które podpisały już kontrakt z wytwórnią. Zdarzają się jednak przypadki, kiedy agent bierze pod swoje skrzydła rokujący zespół bez kontraktu z nadzieją, że będzie mógł na nim zarobić w przyszłości. Organizator koncertów zajmuje się oczywiście samymi koncertami. To biznes, który wiąże się z dużym ryzykiem - może przynieść olbrzymie zyski, ale też i wielkie straty. Zawsze istnieje prawdopodobieństwo, że organizator straci znaczną kwotę pieniędzy z powodu słabej frekwencji na występach. A może do tego dojść z powodu kiepskiej promocji. Niezależnie od zarobków przez cały koncert będzie musiał pracować równie ciężko. Poza tym dobre stosunki z kompetentną osobą mogą pomóc dostać się na jakiś ważny festiwal.
EKIPA I PRODUKTY PROMOCYJNE
Profesjonalna obsługa techniczna to bezcenna pomoc w czasie koncertu, a już na pewno w trasie. Większość początkujących zespołów prosi kogoś znajomego o pomoc, ale takiej osobie się dziękuje, gdy gaże rosną, a zespół nie gra już supportów, tylko swoje własne, duże koncerty.
Produkty promocyjne - takie jak koszulki czy plakaty - nie są traktowane jako poważnie źródło dochodu i są lekceważone przez wiele zespołów. Mogą jednak przynosić zarobek zwłaszcza podczas koncertów czy przy sprzedaży internetowej. Większe zespoły dostaną nawet zapłatę z góry od ważniejszych producentów koszulek. Istnieją liczne serwisy internetowe, które pomogą muzykowi stworzyć serię produktów. To świetny sposób na rozpowszechnienie nazwy i logo zespołu.
PRODUCENT I INŻYNIER DŹWIĘKU
Producent oraz inżynier dźwięku to osoby, od których zależy końcowy efekt nagraniowy. Jeśli uda się trafić na prawdziwych zawodowców, którzy z pasją podchodzą do swojej pracy i na dodatek doskonale czują klimat naszej muzyki, to szansa na wyprodukowanie profesjonalnie brzmiącego materiału znacznie wzrasta. Warto pamiętać, że producent często ma możliwość skontaktowania muzyków z dobrym łowcą talentów, a zatem jest to osoba ważna w całej tej branży. Jak zwykle dobrze jest uzgodnić z producentem wszystkie warunki dotyczące kontraktu produkcyjnego, dzięki czemu możemy uniknąć późniejszych nieporozumień. Każda umowa z producentem, nawet jeśli wydaje się zupełnie zrozumiała, powinna zostać sprawdzona przez niezależnego prawnika.
KSIĘGOWI
Prawidłowo prowadzona księgowość pozwoli uniknąć problemów finansowych. Bywa, że muzycy i artyści w ogóle nie mają głowy do finansów. Sprawdzony księgowy może udzielić dobrej, profesjonalnej porady - chociażby w kwestii, jak odliczać wydatki związane z muzyką od podatków. Zawsze jest to jakaś korzyść.
PRAWNICY
Większość podpisywanych kontraktów to poważne umowy, które wymagają zasięgnięcia fachowej porady u prawnika, który pomoże nam wynegocjować jak najlepsze warunki. Porady prawne mogą być kosztowne, choć szanowane firmy zwykle proponują swoją pierwszą sesję za darmo. Prawnicy w branży muzycznej znani są ze swoich szerokich kontaktów. Często pracują dla początkujących zespołów i wykorzystują swe znajomości, aby zapewnić im kontrakty, licząc na większe zyski w przyszłości.
Pamiętajmy więc, żeby nie podpisywać żadnego kontraktu bez zasięgnięcia szczegółowej porady prawnej u wykwalifikowanego, niezależnego prawnika z branży muzycznej. Osoby te orientują się w obowiązującej wysokości tantiem oraz udzielą bezcennej porady przed podjęciem decyzji, która może wpłynąć na całą naszą przyszłą karierę.
WYDAWCY
Wydawca to dla zespołu główne źródło dochodu. Niewiele zespołów zarabia, dostając pieniądze od wytwórni (olbrzymie kwoty, jakie wytwórnia inwestuje w promowanie początkującego zespołu, zwrócą się dopiero po pewnym czasie). Jednak za każdym razem, kiedy utwór jest wypalany na CD, ściągany z internetu (legalnie), wykonywany na żywo lub puszczany w radiu - generowane są spore zyski w postaci tantiem, które idą na konto wydawcy. Wydawcom, tak samo jak muzykom, zależy na dobrej jakości utworów. Poza tym osoby te często potrafią spojrzeć na karierę danego zespołu w perspektywie długoterminowej i chętnie zajmują się promowaniem początkujących kapel. Wydawcy współpracują także z autorami piosenek, którzy piszą dla znanych artystów. Wydawca - to dla każdej formacji niezmiernie ważna osoba, ale również i w tym przypadku ważna jest ta sama rada: zgłoś się po fachową poradę do niezależnego, wykwalifikowanego prawnika o ustalonej reputacji, zanim podpiszesz jakikolwiek kontrakt.
