Fabryka to istniejący od 2004 r. warszawski zespół łączący rocka z brzmieniami elektronicznymi i poezją. Inicjatorem powstania grupy i jej liderem jest wokalista Sylwester Domański.
Wraz z nim obecny skład tworzą: Jarek Krzyżaniak - gitara, Wojtek Ruciński - gitara basowa, Krystian Kwaśny - perkusja, Olek Musiałowski - klawisze. Płyta "Sierpień" wydana przez Narodowe Centrum Kultury jest trzecim krążkiem grupy. Pierwsza płyta "Rock fantastyczno-naukowy" ukazała się w 2011 r., krótko po niej pojawił się mini-album "Coś się stało" z tekstami bydgoskiego poety Piotra Kubiaka. Podczas nagrywania "Sierpnia" zespół wspomogli gościnnie: Marian Parczała na fortepianie i instrumentach klawiszowych, Łukasz Jakubowicz - organy Hammonda, klawisze, Damian Pietrasik - synt-solo, a w chórku Kasia Wiercińska i Piotr Kowalicki.
Okładka z piktogramem Polski Walczącej i tytułem "Sierpień" nie pozostawia wątpliwości, że album związany jest z tematyką II wojny światowej i Powstania Warszawskiego. Teksty wszystkich piosenek to poezja Kolumbów, w których gronie znaleźli się: Krzysztof Kamil Baczyński, Tadeusz Borowski, Teresa Bogusławska, Edward Chudzyński, Tadeusz Gajcy, Zbigniew Jasiński, Józef Szczepański. Z większością wierszy, które trafiły na płytę zetknąłem się po raz pierwszy - są to utwory spoza kanonu szkolnego, a przynajmniej tak mi się wydaje z perspektywy lekko zatartej pamięci maturzysty sprzed blisko dwóch dekadach.
Ten wybór wydaje się być trafny z kilku powodów. Po pierwsze, odbiera się je na świeżo, bez bagażu lekcji języka polskiego - wiadomo, że nie każdy musi mieć dobre wspomnienia zajęć, których przedmiotem była literatura okresu II wojny światowej. Po drugie, dobór tych tekstów potwierdza głębokość i bogactwo poezji pokolenia Kolumbów. Po trzecie, muzyczna prezentacja wierszy siedmiu poetów (dodatkowo jeden nieznanego autora) daje szanse porównania ich ujęć tematu wojny, jednocześnie tworzy niezwykle spójną całość - oni przeżywali i czuli ten sam dramat, jednak każdy podchodził do tej rzeczywistości w nieco inny sposób. Powiązanie poezji z muzyką ma jeszcze jedną zaletę, o której zdarzało mi się marzyć w szkole. Nikt nie mówi, jak należy interpretować konkretny wiersz, nie dywaguje nad tym "co poeta miał na myśli", bo poeta, co chciał przekazać, to skreślił we właściwy sobie sposób, a co my z tego wyciągniemy i jak to zrozumiemy to inna sprawa - po to właśnie jest ta płyta.
Muzyka porywa rytmem połączonym z rytmem strof. Wiersze opisujące dramat wojny, zagrzewające do walki o wolność ojczyzny przemieniły się w mocne rockowe utwory o współczesnym brzmieniu. Od strony muzycznej "Sierpień" to zbiór jednorodnych stylistycznie, starannie zaaranżowanych i solidnie zagranych piosenek, czy może raczej pieśni, gdzieniegdzie okraszonych solówkami gitarowymi przywodzącymi na myśl serie strzałów snajpera i wzbogaconymi kolorytem instrumentów klawiszowych.
Zwykło się mawiać, że by zniechęcić ludzi do czytania konkretnej książki należy ją wpisać do kanonu lektur. Nie powiem więc, że "Sierpień" to pozycja obowiązkowa, ale z pewnością warta poznania. To porządna rockowa płyta z przesłaniem, album w obecnych czasach szczególnie cenny, bo skłaniający do refleksji nad tym gdzie mieszkamy i dzięki komu Polska istnieje. Nie mam wątpliwości, że dla jego Twórców - zarówno od strony tekstu, jak i muzyki - ojczyzna to ogromna wartość.
Wojciech Wytrążek
