Blues i diminished scale - cz.1

Dowiedzieliśmy się, że każdy dźwięk (stopień) diminished scale może być opisany przez akord zmniejszony. Ale czy jest to jedyne rozwiązanie? Otóż, nie. W jaki inny, charakterystyczny sposób zinterpretować można harmonię skali zmniejszonej, jak to się przekłada na praktykę i zastosowanie w bluesie - to zagadnienia, którymi zajmiemy się przy okazji najbliższych warsztatów bluesowych. Zapraszam na część 1. Zatem do wioseł!

Na początek wykonaj przykład 1. Zauważ, że prymy granych kolejno akordów tworzą znaną już Tobie melodię skali zmniejszonej. Przy rozmieszczeniu ich wyłącznie na strunie A wyraźnie widać, jak zmieniają swoje położenie wzdłuż gryfu, na zmianę o pół tonu oraz cały ton. Mam na myśli dźwięki, które pojawiają się na strunie basowej A. Jeżeli już uda się Tobie zagrać zilustrowane na pięciolinii oraz sześciolinii akordy - spójrz, w jaki sposób zostały opisane. Pojawiły się tutaj dwa rodzaje czterodźwięków. Pierwszy to akord z septymą małą (7) oraz podwyższoną noną (9#) - pełniący dość często (i między innymi) rolę dominanty w formie 8/12 lub 16 taktowego bluesa. Zgodnie z teorią muzyki, jest to przykład tzw. funkcji alterowanej. Natomiast w żargonie gitarzystów możesz się spotkać także z określeniem "akord hendrixowski", i będzie chodziło o chwyt, którego opis wygląda tak: E7/9#. Innym akordem, który się tu pojawia jest akord zmniejszony, którego budowę już poznaliśmy miesiąc temu.

Przejdźmy do przykładu 2. Czym się różni? Akordy z podwyższoną noną zastąpiły inne, w których nona jest obniżona (9b). Wszystkie powyżej zilustrowane i opisane akordy (przykłady 1 i 2) możemy wymalować na diagramie skali zmniejszonej. Wniosek? W praktyce - wszystkie dźwięki składowe akordów, tj. Xdim, X7/9#, X7/9b możemy ubarwiać kolorami skali zmniejszonej, gdzie X to pryma akordu. Zanim przejdę do konkretnych przykładów, w postaci krótkich fraz muzycznych, chcę zwrócić jeszcze uwagę na akordy rozpoczynające przykład 2. Zauważ, że składniki akordu C #dim są jednocześnie tymi, które należą do C7/9b (przy pominięciu prymy tego akordu, a więc dźwięku c).

 

Możesz zauważyć tę zależność w dołączonej tabelce oraz wykonując przykład 3. Warto zapamiętać, że takie pary akordów możemy stosować zamiennie, w sytuacji gdy pojawią się np. w formie 12 taktowego bluesa.

Przykład 4 ilustruje jeden ze sposobów ubarwienia omówionych powyżej funkcji. Zainspirował mnie do przedstawienia tej frazy utwór "Isotope" autorstwa Joe Hendersona. W pewnym jego momencie Joe stosuje określony pattern (przyjęty sposób ogrywania akordu, tutaj - od każdego dźwięku, tworzącego dany akord). Możemy tutaj zauważyć powtarzającą się sekwencję 1 - 5cz - 5b, gdzie: "1" to składnik ogrywanego akordu Cdim (który - jak wiemy z poprzedniego spotkania - może nam opisywać pierwszy stopień skali zmniejszonej C ) i są to kolejno dźwięki c, es, ges, a; "5cz" to interwał kwinty czystej utworzony od "1"; "5b" to interwał kwinty zmniejszonej utworzony od "1".

Inny pattern przedstawiam w przykładzie 5. Spróbuj zauważyć, w jaki sposób tym razem ubarwiany jest każdy składnik akordu Cdim.

Na zakończenie krótka fraza muzyczna, oparta na 3 funkcjach, które mogą stanowić np. rozwiązanie 12 taktowego bluesa w tonacji F. Na początek pojawia nam się funkcja Gm7, która pełni w zasugerowanym przykładzie rolę dominanty II stopnia (uwagi: jest to II m7 - gdzie II to drugi stopień tonacji F, tutaj jest to dźwięk g; dominanta II stopnia jest zazwyczaj molowa). W następnym takcie dominanta II stopnia (Gm7) przechodzi w dominantę V stopnia (C7/5b). W kolejnym takcie widzimy, że dominanta V stopnia rozwiązuje się na tonikę naszego bluesa - czyli akord F7.

Aby osłuchać się z przedstawioną tutaj kolorystyką proponuję zapoznać się z utworem "East Coast Love Affair". Jego kompozytorem i wykonawcą jest Kurt Rosenwinkel. W szczególności polecam tym Czytelnikom, którzy poszukują muzycznych inspiracji wokół bluesa z domieszką jazzu. Mam nadzieję, ze przedstawione powyżej zagadnienia, wskażą choć w niewielkim stopniu kierunek wykonywania improwizacji bluesowych, w taki sposób, który pozwoli na usłyszenie oraz zastosowanie w nich kolorów palety skali zmniejszonej. Na wybrane fragmenty, zaczerpnięte prosto z twórczości Robbena Forda oraz Johna Scofielda zapraszam za miesiąc.