Na początek zagrajmy bluesa w E

Mam nadzieję, że zilustrowany i udźwiękowiony przykład, a także jego poziom trudności, nie odstraszył gitarzystów początkujących, a tym już grającym uprzyjemnił czas spędzony z gitarą. A co nas czeka tym razem? Pozostaniemy przy nieskomplikowanej formie bluesa, którego również zagramy palcami. Zmienimy natomiast tonację z A na E. Tym z Was, których celem jest umiejętność czytania zapisu nutowego, proponuję powtórzyć materiał sprzed miesiąca. Pojawi się bowiem za chwilę zapis nutowy paru nowych, dodatkowych dźwięków do opanowania.

Natomiast pozostałych gitarzystów, którym do szczęścia w pełni wystarczy zapis w tabulaturze, proszę o zaopatrzenie się w ołówek. Tym razem samodzielnie wymalujecie odpowiednie znaki na sześciolinii… Przykład 1 nazwałam kącikiem nutowym. Jest to zapis nutowy oraz tabulaturowy wszystkich dźwięków niezbędnych do zagrania bluesa w E (wykonamy go w kolejnym etapie prezentowanego tu warsztatu), co jest jednocześnie naszym celem. Każdy takt obrazuje tutaj zapis dźwięków na wybranej jednej strunie naszego instrumentu, począwszy od struny basowej E6, a skończywszy na strunie wiolinowej E1.

Kolejno są to dźwięki, które wydobywamy na strunach basowych, i są to: e, gis (takt 1, struna E6), a, ais, b(h), cis (takt 2, struna A), d, dis, e (takt 3, struna D) oraz na strunach wiolinowych, które przedstawiają zapis dźwięków g, gis, a (takt 4, struna G), b(h), d (takt 5, struna B/H/) oraz e (takt 6, struna E1). Spróbuj na początek zapamiętać zapis nutowy wybranych kilku dźwięków. Pozostałe natomiast możesz opisać samodzielnie w przeznaczonej do tego celu "pustej" tabulaturze zilustrowanej obok.

Przejdźmy do przykładu 2. Proponuję na początek ołówkiem wypełnić zapis w tabulaturze zgodnie ze ściągą powyżej. Opisujemy tylko te dźwięki, których zapisu z przykładu 1 nie pamiętamy (taką propozycję mam dla tych z Was, którzy chcą nauczyć się grania z nut). Pomniejszamy ten opis stopniowo przy użyciu miękkiej gumki do zmazywania.

Poszerzymy w ten sposób naszą umiejętność czytania nut. Jak wspomniałam powyżej, można również samodzielnie uzupełnić zapis w tabulaturze w całym przykładzie, nie przejmując się absolutnie zapisem na pięciolinii. Po takich przygotowaniach czas na podjęcie próby zagrania bluesa przedstawionego w omawianym przykładzie. Jest to klasyczna forma bluesa w tonacji E. Kolejne takty opisują następujące funkcje:

4/4 E7 / A7 / E7 / E7 / A7 / A7 / E7 / E7 / B7(H7) / A7 / E7 A7 / (E7) B7 //

Odpowiednio każdy akord pełni ściśle określoną, inną funkcję w 12-taktowej formie bluesa. Funkcję "bluesowej" toniki sprawuje tutaj akord E7, subdominanty - A7, natomiast dominanty - czterodźwięk B7 (H7).

Zauważ, że trzon bluesowej formy zazwyczaj tworzą trzy akordy, stąd często mówi się o tzw. triadzie bluesowej. Prymy tych akordów tworzących podstawową 12-taktową formę bluesa - tutaj dźwięki e, a oraz b (h) - tworzą względem siebie tzw. interwały (odległości). W założonej przeze mnie tonacji omawianego bluesa są to odpowiednio: kwarta (e-a) oraz kwinta (e-b). Słusznie kwartę skojarzymy z cyfrą 4, natomiast kwintę z 5. Nie bez powodu przedstawioną powyżej formę 12-taktowego bluesa można zapisać więc tak:

4/4 T / S / T / T / S / S / T / T / D / S / T S / (T) D //

lub tak:

4/4 I7 / IV7 / I7 / I7 / IV7 / IV7 / I7 / I7 / V7 / IV7 / I7 IV7 / (I7) V7 //

Natomiast o tym, jakie akordy będą się kryły pod tymi oznaczeniami, decyduje już przyjęta przez nas tonacja bluesa. O podstawowych formach bluesa oraz ich "malowaniu" na gryfie dowiedzieliśmy się już bardzo dużo. Zapraszam m.in. do lektury archiwalnych odcinków warsztatów poświęconych tej tematyce (Gitarzysta nr 3/2009 i 4/2009). Powróćmy jednak do omawianego przed chwilą przykładu. Bardziej "bluesowy" charakter otrzymamy, gdy każdą parę ósemek (dźwięków) zilustrowanych obok zagramy w rytmie trioli, tzn. uderzając kolejno na pierwszą oraz trzecią ósemkę w trioli ósemkowej. Triolowy podział przedstawionego obok zapisu nutowego usłyszysz w dołączonym do warsztatu pliku audio.

Warto przypomnieć przyjęte oznaczenia dla palców, którymi wprawiamy struny w ruch: p - kciuk, i - palec wskazujący, m - palec środkowy. W każdym takcie oznaczyłam dźwięki, które należy uderzyć kciukiem. W przypadku tych nieoznaczonych należy zachować sposób gry na przemian palcami: wskazującym oraz środkowym, zgodnie z wcześniejszymi wskazówkami.

Spróbuj na początek wykonać przykład 2 zgodnie z zapisem nutowym, zachowując rytm ósemkowy. Następnie posłuchaj dołączonego materiału dźwiękowego, w którym zachowany jest inny rytm, rytm triolowy. Spróbuj zagrać razem z nagraniem. Zawiera ono również drugi głos gitary - akompaniament, o którym słów parę już za miesiąc. Tymczasem życzę udanego początku wakacji, a tym, dla których czasy wakacji już dawno minęły, słonecznej pogody i wielu przyjemności z chwil spędzonych z gitarą.