Pierwsze kroki w fingerstyle'u

Bardzo często młodzi muzycy pytają na warsztatach o porady dotyczące pierwszych kroków w fingerstyle'u. Tommy Emmanuel zawsze poleca opanowanie dwóch prostych utworów: "Freight Train" oraz "Trambone". Obie kompozycje bazują na Atkinsowskiej technice boom chic. Wyjaśnijmy sobie, co kryje się pod tym pojęciem. Boom chic to specyficzny dźwięk strun basowych (E, A, D), który osiągamy poprzez ich tłumienie za pomocą prawej ręki w okolicy mostka gitary. Aby efekt był najlepszy, powinniśmy użyć pazurka na kciuk (thumbpick). W tym warsztacie nauczymy kciuk niezależności oraz zagramy piękne melodie zbudowane na prostych akordach. Zanim zagramy pierwsze dźwięki, przypomnę o technice prawej ręki charakterystycznej dla stylu fingerstyle - kciuk odpowiedzialny jest za struny basowe E, A, D, palec wskazujący za strunę G, środkowy za B, a serdeczny za wiolinową E. Palec środkowy najczęściej wydobywa dźwięki melodii - jego funkcja jest bardzo ważna. A więc do dzieła!

W przykładzie 1 zagramy utwór Elizabeth Cotten w aranżacji Tommy’ego Emmanuela. Zaczynamy od złapania akordu C - palec serdeczny chwyta 3 próg struny A, środkowy 2 próg struny D, a wskazujący 1 próg struny B. Do pracy zaangażujemy także mały palec, który będzie odpowiedzialny za dźwięk na 3 progu struny wiolinowej E oraz 3 progu struny B. Palec serdeczny czasem przeskoczy na 3 próg struny basowej E. W takcie 2 chwytamy akord G7. Palec wskazujący tworzy poprzeczkę barré na 3 progu strun E, A, D, G, B, E. Palec serdeczny łapie 5 próg struny A, środkowy 4 próg struny G, a palec mały dołożymy na 6 próg struny B.

W kolejnym kroku ogrywamy akord Dm7 - palec wskazujący przyciska poprzeczkę barré na wszystkich strunach, palec serdeczny łapie 7 próg struny D, a środkowy 6 próg struny B. W drugiej części taktu pojawia się akord G9, który możemy zagrać na dwa sposoby. Palec środkowy chwyta 3 próg struny basowej E, serdeczny 3 próg struny D, środkowy 2 próg struny G, a mały 3 próg struny B. Możemy też użyć alternatywnego opalcowania - kciuk lewej ręki chwyta 3 próg struny basowej E, palec środkowy 3 próg struny D, wskazujący 2 próg struny B, a serdeczny 3 próg struny B. W takcie 4 ponownie ogrywamy akord C, a opalcowanie jest takie samo jak wcześniej. W kolejnym takcie mamy akord E7, który łapiemy w następujący sposób: palec środkowy ląduje na 2 progu struny A, wskazujący na 1 progu struny G, a mały na 3 progu struny B. Struny basowa E, D oraz wiolinowa E są puste. W połowie taktu gramy dźwięk na 1 progu struny wiolinowej E. W tym celu palec wskazujący lewej ręki utworzy poprzeczkę barré na 1 progu strun G, B oraz wiolinowej E. Nie zapomnijcie o ozdobniku hammer-on. Dalej pojawia się akord Am. Palec środkowy będzie odpowiedzialny za 2 próg struny D, serdeczny za 2 próg struny G, a wskazujący za 1 próg struny B. Następny akord to C/G. Trzymamy Am, odrywamy palec serdeczny i przekładamy go na 3 próg struny basowej E.

Dodatkowo mały palec zagra dźwięk melodii na 3 progu struny B. Pojawia się tutaj ozdobnik artykulacyjny hammer-on. W drugiej części taktu 6 ogrywamy akord F, który warto złapać przy użyciu kciuka lewej ręki na gryfie (1 próg struny basowej E ). Dalej pojawia się akord B 7 - palec środkowy chwyta 2 próg struny basowej E, wskazujący 1 próg struny D, serdeczny 2 próg struny G, a struna B pozostaje pusta. W taktach 7-8 mamy akordy, które zagraliśmy już wcześniej - kolejno C, G9, C, G oraz C.

Przykład 2 to utwór Cheta Atkinsa o nazwie "Trambone". Pierwszy akord, który się tu pojawia, to C. Jego opalcowanie jest takie samo jak w poprzednim przykładzie. Dźwięk na 4 progu struny basowej E zagrajcie z lekkim podciągnięciem. W kolejnym takcie ogrywamy akord Am. Palec środkowy ląduje na 2 progu struny D, serdeczny na 2 progu struny G, a wskazujący na 1 progu struny B. Dodatkowo mały palec zagra dźwięk melodii na 3 progu struny B. Dalej gramy akord F przy użyciu kciuka lewej ręki do złapania 1 progu struny basowej E. Palec serdeczny chwyta 3 próg struny D, środkowy 2 próg struny G, a wskazujący 1 próg struny B. Mały palec zagra również dźwięk melodii na 3 progu struny B. W połowie taktu 12 pojawia się akord D/F#. Kciuk będzie odpowiedzialny za 2 próg struny basowej E, palec środkowy złapie 2 próg struny G, a mały palec 3 próg struny B. Ważną rolę pełni palec wskazujący, który przyciska 1 próg struny B. Teraz czas na najbardziej wymagający akord w dzisiejszym warsztacie pod względem opalcowania. Kciuk łapie 3 próg struny basowej E, palec wskazujący 3 próg struny D, serdeczny 5 próg struny G, mały 5 próg struny B, a środkowy 3 próg struny wiolinowej E. "X" oznaczyłem uderzenie w struny, które wykonujemy kciukiem prawej ręki. W końcówce taktu 13 trzymamy kształt akordu i przesuwamy palce serdeczny i mały o pół tonu niżej z 5 na 4 próg strun G i B.

W taktach 14-16 pojawiają się akordy, które graliśmy wcześniej - opalcowanie nie ulega zmianie. W końcówce taktu 16 ogrywamy akord G7. Palec wskazujący chwyta poprzeczkę barré przez wszystkie struny. Palec serdeczny ląduje na 5 progu struny A, środkowy na 4 progu struny G, a małym palcem wykonujemy pull-off z 3 do 5 progu struny B. W ostatnim takcie pojawiają się dwa nowe akordy. Pierwszy to F/G, który łapiemy w następujący sposób: palec serdeczny będzie odpowiedzialny za 3 próg struny basowej E, mały za 3 próg struny D, środkowy za 2 próg struny G i wskazujący za 1 próg struny B. Drugi akord to Cmaj7. Palcem wskazującym łapiemy poprzeczkę barré na strunach A, D, G, B, E, palec serdeczny ląduje na 5 progu struny D, środkowy na 4 progu struny G, a mały na 5 progu struny B. Na tym zakończymy nasze gitarowe zmagania.

Zainteresowanych podstawami gitary fingerstyle zachęcam do zapoznania się z poprzednimi warsztatami, które ukazały się na łamach magazynu Gitarzysta. Szczególnie polecam numery 5/2008 oraz 8/2009, gdzie szczegółowo omówiłem technikę boom chic. Owocnego ćwiczenia i do zobaczenia za miesiąc!