One-man band
Piotr Słapa
W tym warsztacie gitary akustycznej stworzymy iluzję brzmienia całego zespołu na jednym instrumencie.
Pojęcie fingerstyle wielokrotnie pojawiało się na łamach akustycznych warsztatów. Na początek krótka informacja dla tych, którzy nie mieli możliwości zerknąć do archiwalnych numerów. Fingerstyle jest w pewnym stopniu niegitarowym podejściem do tego instrumentu. Jest to technika zbliżona do gry na pianinie, gdzie w tym samym czasie gramy partie basową lub akordową razem z melodią, a więc imitujemy pracę całego zespołu. W tym odcinku chciałbym pokazać Wam na zaawansowanym muzycznym przykładzie, jakie możliwości stwarza ta niezwykle interesująca technika gry. A więc do dzieła!
Przykład 1 to partia basowa, czyli część, którą w zespole gra basista. Zbudowana jest na prostym motywie w tonacji G-dur. Kluczową rolę odgrywa tutaj kciuk prawej dłoni, który jest odpowiedzialny za struny basowe E, A, D. Lewą ręką gramy kolejno dźwięki: G (3 próg struny basowej E), B (2 próg struny A), C (3 próg struny A) oraz D (5 próg struny A). Zwróćcie uwagę na długość oraz dynamikę każdego dźwięku. Atakujemy energicznie i szybko urywamy dźwięk. W ten sposób otrzymujemy solidny groove.
W przykładzie 2 rozszerzamy nasz zespół o perkusistę, a więc dodajemy uderzenie perkusyjne, które pojawia się pomiędzy dźwiękami basu. W zapisie nutowym/tabulaturze zostało ono oznaczone jako "X". Akcent perkusyjny wykonujemy, uderzając kciukiem w struny basowe E oraz A. Dzięki takiemu zabiegowi motyw zaczyna się mocno "bujać".
W przykładzie 3 pojawia się nowy element - partia gitary rytmicznej. Można powiedzieć, że dowodzimy już zespołem złożonym z trzech osób. Partia basowa jest taka sama jak w poprzednim przykładzie (akcent perkusyjny dalej jej towarzyszy), ale dokładamy do niej dźwięki na strunach wiolinowych należące do akordów. Zaczynamy od złapania akordu G. Palec środkowy chwyta 3 próg struny basowej E i jednocześnie tłumi strunę A, która nie jest używana. Palec serdeczny ląduje na 3 progu struny B, a mały na 3 progu struny wiolinowej E. Struny D oraz G są puste. Następnie odrywamy palec środkowy, dokładamy palec wskazujący na 2 próg struny A, a palce serdeczny i mały nie zmieniają swojej lokalizacji.
Dalej puszczamy palec wskazujący i palec środkowy ląduje na 3 progu struny A. Podobnie jak przy poprzednim chwycie, palce serdeczny i mały nie ruszają się z miejsca. Akord z połowy taktu 10 to C/G. Palec środkowy chwyta 5 próg struny A, serdeczny - 5 próg struny G, mały - 5 próg struny B, a wskazujący - 3 próg struny wiolinowej E. Aby zagrać trójdźwięk na końcu taktu, wyginamy mały palec w taki sposób, aby objął jednocześnie 5 próg struny B i 5 próg struny wiolinowej E. Chwyt jest trudny, ale bardzo ergonomiczny. Ostatni akord z taktu 12 to Bm7, który łapiemy w następujący sposób: palec wskazujący jest odpowiedzialny za 2 próg struny A oraz tłumi strunę D. Palec środkowy łapie 2 próg struny G, a serdeczny 3 próg struny B. Kilka słów o opalcowaniu prawej ręki. Kciukiem potrącamy struny basowe E, A, D. Palec wskazujący jest przyporządkowany do struny B, a środkowy do struny wiolinowej E. Partie gitary rytmicznej na strunach wiolinowych gramy dynamicznie i szybko urywamy dźwięki.
W przykładzie 4 do zespołu dołącza gitarzysta solowy. Gramy w tym samym czasie bas, perkusję, partię rytmiczną oraz melodię. Skala trudności na wysokim poziomie, zachowajcie czujność. Zwróćcie uwagę na uderzenia perkusyjne, które pojawiają się pomiędzy dźwiękami akordów. Zaczynamy od ogrania akordu G7. Kciuk chwyta 3 próg struny basowej E, a palec wskazujący poprzeczkę barré na 3 progu strun D, G, B. Palcem środkowym wykonujemy hammer-on z 3 na 4 próg struny D, a następnie dokładamy palec serdeczny na 5 próg struny B. Teraz zmieniamy pozycje. Palec środkowy chwyta 2 próg struny A, a palec serdeczny 3 próg struny B. Dalej przesuwamy palec serdeczny na 2 próg struny B i za chwilę puszczamy go, aby wyeksponować dźwięk melodii na 1 progu struny B, który trzymamy palcem wskazującym. W takcie 14 ogrywamy akord C7. Palec środkowy ląduje na 3 progu struny A, a serdeczny na 3 progu struny G. Puszczamy palec serdeczny i palec wskazujący chwyta 2 próg struny G. W drugiej połowie taktu pojawia się akord D7. Jego opalcowanie wygląda następująco: palec serdeczny jest odpowiedzialny za 5 próg struny A, środkowy za 4 próg struny D, mały za 5 próg struny G i wskazujący za 3 próg struny B. Pamiętajcie o ozdobniku slide poprzedzającym wejście na akord (z 3 na 5 próg struny A).
W takcie 15 mamy elementy, które graliśmy już wcześniej - akordy z taktów 13 oraz 9. Takt 16 zaczynamy od poprzeczki barré złapanej palcem wskazującym na 3 progu strun A, D, G, B, E. Mały palec zagra dźwięki na 6 progu struny wiolinowej E oraz 6 progu B, a palec serdeczny na 5 progu struny wiolinowej E. W drugiej części taktu poprzeczkę barré przesuwamy o cały ton w górę (5 próg). Mały palec chwyta dźwięki na 8 progu struny wiolinowej E oraz 8 progu struny B, a palec serdeczny na 7 progu struny wiolinowej E. W końcówce taktu mamy slide (8 próg struny B).
W taktach 17-18 pojawiają się akordy, które również graliśmy wcześniej. Dopiero w połowie taktu 18 mamy nowy kształt - palec środkowy chwyta 4 próg struny A, serdeczny 5 próg struny B, a wskazujący 3 próg struny wiolinowej E. Takty 19-20 oparte są na akordzie D7#9. Palec środkowy ląduje na 5 progu struny A, wskazujący na 4 progu struny D, serdeczny na 5 progu struny G, a mały na 6 progu struny B. Ostatni akord w przykładzie to G9. Palec środkowy jest odpowiedzialny za 3 próg struny E, serdeczny za 3 próg struny D, wskazujący za 2 próg struny G, a mały za 3 próg struny B.
Na koniec kilka słów o pracy prawej ręki. Obowiązuje podział pracy charakterystyczny dla fingerstyle'u - kciuk potrąca struny basowe oraz wykonuje uderzenia perkusyjne, palec wskazujący odpowiada za strunę G, środkowy za strunę B, a serdeczny za strunę wiolinową E. Główną rolę odgrywa palec serdeczny, który wydobywa melodię. Na uwagę zasługuje akord D7#9 z taktów 19-20. Gramy tam bardzo szybko dźwięki melodii na 6 progu struny B. Zagranie ich wszystkich jednym palcem jest bardzo trudne, a dla niektórych wręcz niemożliwe. Dobrym rozwiązaniem jest uderzanie dźwięków według kolejności: palec środkowy - kciuk lub palec środkowy - kciuk - palec wskazujący. W ten sposób możecie grać szybkie sekwencje dźwięków bez większego wysiłku. Powodzenia w ćwiczeniu i do zobaczenia za miesiąc!
