BOSS RC-20XL

Jest to zarazem już druga odsłona tego modelu, w którym ulepszono chyba najistotniejszy parametr (czas zapisu dźwięku) do aż 16 minut. Dzięki temu, pomimo kompaktowych wymiarów, możliwości wykorzystania tego loopera wydają się bardzo szerokie. A jak jest w rzeczywistości? Przekonamy się już za chwilę.

BUDOWA

Każdy, kto miał kiedykolwiek do czynienia z urządzeniami firmy Boss, z pewnością może o nich powiedzieć jedno: są zbudowane jak czołg. Tak też jest i tym razem - czarna, odlewana z aluminium obudowa, podgumowany spód zapobiegający przesuwaniu się efektu na scenie oraz solidne switche. Właściwie nie ma żadnych elementów, które by osłabiały ogólną konstrukcję. Zarówno gniazda, jak i potencjometry zostały przykręcone do obudowy i jedynie plastikowe gniazdo zasilania budzi lekki niepokój. RC-20XL potrzebuje do pracy 6 baterii AA lub zasilacza 9V, który należy osobno dokupić.

Przyjrzyjmy się zainstalowanym na tylnej części złączom. Sekcja gniazd wejściowych to: INST (do którego podłączyć można gitarę lub bas), MIC (umożliwia pracę z mikrofonem) oraz AUX IN (dający możliwość podpięcia zewnętrznego urządzenia audio - MP3, CD itp.). Kolejne dwa gniazda pozwalają rozszerzyć nożną obsługę efektu przez zastosowanie dodatkowych footswitchy. Ostatnie gniazdo to OUTPUT, czyli standardowe monofoniczne wyjście. Gustowna różowa, metaliczna płyta przednia posiada szereg regulatorów i potencjometrów. Oprócz typowo edycyjnych switchy znajdziemy tutaj osobną regulację poziomu wejściowego dla gniazda instrumentalnego i mikrofonu, a także dla nagranych fraz i wbudowanego metronomu. Pośrodku znajduje się 11-pozycyjny przełącznik wyboru komórki pamięci, który zastąpić jednak można zewnętrznymi footswitchami. Dwa wbudowane przełączniki nożne pełnią kilka funkcji: uruchamiają pętle, zatrzymują, włączają nagrywanie oraz uaktywniają rejestrację kolejnych nakładanych ścieżek.

DZIAŁANIE

Od klasycznego loopera spodziewalibyśmy się przede wszystkim podstawowej użyteczności polegającej na rejestrowaniu krótkich fraz i odtwarzaniu ich w odpowiednim momencie. Jednak w tym przypadku mamy o wiele więcej. Boss RC-20XL został wyposażony w 16-minutowy sampler, co pozwala nie tylko nagrać pętle o długości całych utworów, ale także wgrać gotowy utwór, z którym można następnie ćwiczyć! Jeżeli chcemy zarejestrować frazę, możemy zrobić to na dwa sposoby. Tradycyjny polega na wciśnięciu lewego przycisku i zagraniu dźwięków. w tym trybie urządzenie nagrywa już od momentu włączenia przycisku REC aż do momentu wyłączenia go. Niedogodność jest taka, że aby prawidłowo i w dobrym rytmie zapętlić próbkę, musimy ją nie tylko równo zagrać, ale w odpowiedniej chwili dodatkowo włączyć i wyłączyć nagrywanie. Z pomocą przychodzi jednak drugi tryb, który dzięki funkcji Loop Quantize wszystko nam idealnie poukłada w czasie. Wystarczy na początku określić metrum, w jakim będziemy grać (np. 4/4), oraz tempo, które możemy nabić za pomocą przycisku TAP TEMPO lub prawego footswitcha nożnego. Dodatkowo możemy włączyć funkcję Auto Start, która spowoduje, że pomimo przejścia urządzenia w tryb nagrywania rzeczywista rejestracja rozpocznie się dopiero z chwilą zagrania pierwszego dźwięku. Żeby nasza pętla była równo zagrana, w tle możemy słyszeć metronom (posiadający kilka możliwych do wyboru brzmień), którego głośność regulowana jest osobnym potencjometrem. Teraz wystarczy tylko zagrać pożądane dźwięki i zakończyć nagrywanie mniej więcej na początku następnego taktu, a urządzenie samo zapętli nam próbkę tak, żeby była równa i brzmiała w odpowiednim timie. Całą akcję możemy zrobić bez użycia rąk, chociaż takie funkcje, jak Loop Quantize czy Autostart wymagają jednak użycia przełączników zlokalizowanych na przednim panelu. Kiedy już nagraliśmy pętlę, możemy zapisać ją w jednej z 11 komórek pamięci. Niestety, aby wywoływać poszczególne komórki bez użycia rąk, należy podłączyć dodatkowy podwójny footswitch pozwalający poruszać się po presetach w górę i w dół.

Do każdej z zarejestrowanych pętli możemy dograć kolejne ścieżki (nakładki). W tym celu, podczas odgrywania przez urządzenie frazy, naciskamy lewy footswitch nożny i rejestrujemy kolejne dźwięki. Po zakończeniu ponownie naciskamy ten sam switch i powracamy do trybu odtwarzania ze słyszalnymi już, dogranymi dźwiękami. Ilość nakładek jest nieograniczona, więc za pomocą gitary możemy zarejestrować prawdziwą orkiestrę! Doskonałym ułatwieniem jest możliwość wykasowania ostatniej dogranej nakładki. Nie musimy już nagrywać wszystkich ścieżek od początku, jeśli w ostatniej popełniliśmy jakiś błąd. Wystarczy przycisnąć na 2 sekundy lewy przycisk nożny, i po kłopocie. Oczywiście jeśli chcemy szybko wykasować wszystkie ścieżki naraz, jest taka możliwość - znowu bez udziału rąk, za pomocą dłuższego przytrzymania prawego footswitcha. RC-20XL może odgrywać frazy w trybie ciągłym (zapętlone) lub w trybie One Shoot Phrase. w tym ostatnim nagrana pętla jest odtwarzana tylko raz od początku do końca. Można to wykorzystać podczas gry live, dodając do granej partii np. zarejestrowane wcześniej efekty czy zagrywki.

Kolejną przydatną funkcją jest zmiana tempa nagranej pętli bez zmiany jej wysokości. Niestety tutaj kryje się jeden haczyk - nie można tego zrobić w locie na świeżo zarejestrowanej frazie, lecz trzeba ją wcześniej zapisać do jednej z komórek pamięci. To właściwie uniemożliwia zmianę tempa ścieżki podczas gry na żywo. Jest to jednak przydatne podczas ćwiczeń w domu, gdyż do RC-20XL możemy poprzez gniazdo AUX IN podłączyć odtwarzacz CD lub MP3. Po nagraniu utworu muzycznego, z którym chcemy ćwiczyć, oprócz zmiany jego tempa możemy wyciąć wokal lub gitarę solową - takie minikaraoke. Ponieważ możemy zarejestrować 16 minut muzyki, pozwala to na ćwiczenie z co najmniej czterema ulubionymi utworami.

Na koniec ostatnie przydatne funkcje. Jeśli odtwarzamy frazy w trybie ciągłym (zapętlone), to możemy wybrać rodzaj zakończenia ich odgrywania. Albo koniec nastąpi natychmiastowo wraz z przyciśnięciem odpowiedniego switcha, albo dopiero po odegraniu całej frazy, albo zakończenie nastąpi po automatycznym stopniowym wyciszeniu. Kolejnym udogodnieniem, pomyślanym głównie pod kątem występów live, jest płynne przechodzenie między komórkami pamięci. Jeśli podczas odtwarzania jednej frazy przejdziemy do następnej (przełączając switch wyboru fraz), to najpierw urządzenie odtworzy do końca pierwszą pętlę, a dopiero po niej przejdzie płynnie do drugiej. W ten sposób możemy np. tak zagospodarować 11 komórek pamięci, aby w każdej znalazł się urywek granego utworu (np. zwrotka, refren, bridge itd). W ten sposób będziemy mieli podkład dla całego utworu, co umożliwi w czasie gry płynne i wielokrotne odtwarzanie po sobie wybranych części w dowolnej kolejności. Na koniec warto także wspomnieć o funkcji Reverse, która odwraca nagraną frazę i odtwarza ją od tyłu. Ciekawostką jest fakt, że nawet podczas odgrywania frazy od tyłu w tym trybie wszelkie dodatkowe nakładki rejestrowane są standardowo bez zmiany kierunku. To kreuje dodatkowe ciekawe możliwości, zwłaszcza że tryb Reverse może być uruchamiany także nogą za pomocą dodatkowego footswitcha.

PODSUMOWANIE

Jak widać, Boss RC-20XL, pomimo niewielkich gabarytów, oferuje potężne możliwości przy zachowanej jednocześnie prostocie obsługi. Właściwie po dokupieniu i podłączeniu zewnętrznych footswitchy możemy śmiało sterować urządzeniem bez użycia rąk, co staje się szczególnie ważne podczas występów na żywo. Czego brakuje w testowanym modelu? Przydałaby się możliwość łatwej zmiany tempa świeżo nagranej frazy. W warunkach scenicznych przerwa w grze na schylenie się i zapisanie pętli w komórce pamięci, a dopiero potem zmiana jej wysokości, jest operacją, na którą zwyczajnie nie ma czasu. Szkoda także, że urządzenie pracuje w trybie mono - ciekawym poszerzeniem możliwości byłoby wpięcie RC-20XL między stereofoniczny procesor efektów a wejście karty muzycznej w komputerze. Umożliwiłoby to nagrywanie w pełnym trybie stereo (z efektami typu reverb, chorus) własnych rozbudowanych kompozycji... Boss RC-20XL został jednak skonstruowany typowo na scenę, a także w celach ćwiczebnych, i trzeba się z tym faktem pogodzić. Podsumowując, testowane urządzenie będzie z pewnością bardzo przydatnym efektem w pedalboardzie każdego gitarzysty, mogąc stać się nie tylko wołem roboczym do odgrywania podkładów, ale także inspiracją do tworzenia nowych patentów i zagrywek. Wraz z urządzeniem otrzymujemy płytę CD z nagranymi próbkami i podkładami, z którymi możemy ćwiczyć lub używać ich podczas własnych eksperymentów scenicznych.

  

Krzysztof Błaś