MOOG MP-201

BUDOWA

Kompaktowy to może za dużo powiedziane - wprawdzie MP-201 nie posiada wielu przełączników nożnych, ale obudowa ma zacne wymiary pozwalające bez problemu manipulować switchami, nawet jeśli posiadamy numer buta ciut mniejszy od kajaka. Solidnie wykonana z aluminium i blachy, wyposażona w spory pedał ekspresji z dość dużym zakresem wychyłu. Zastosowano tutaj optyczną mechanikę, co właściwie gwarantuje bezawaryjną pracę pedału przez długie lata.

Panel przedni to tylko cztery przełączniki nożne, dwa przyciski edycji oraz jedno pokrętło. Dodatkowo urządzenie wyposażone jest w podświetlany wyświetlacz ciekłokrystaliczny pokazujący aktualne ustawienia i parametry. Zastosowane switche nożne to solidna konstrukcja z plastikowymi kołnierzami, które w zależności od użytych funkcji świecą i migają na czerwono i/lub żółto. O szczegółach tej dyskoteki nieco później, póki co zobaczmy panel boczny, gdzie znajduje się szereg gniazd. MP-201 zasilany jest sieciowo za pomocą dołączonego zasilacza. Gniazdo zasilania uzupełnione jest o włącznik sterownika. Obok zlokalizowany jest port USB, który pozwala nie tylko przejąć kontrolę nad funkcjami różnych programów komputerowych, ale także służy do zrzucania pamięci sterownika na dysk twardy oraz aktualizacji softu.

Oczywiście nie zabrakło implementacji MIDI w postaci gniazd MIDI IN oraz MIDI OUT. Ostatnie cztery wyjścia to typowe gniazda jack pozwalające wykorzystać Multi-Pedal we współpracy z efektami lub procesorami efektów wymagającymi analogowego, napięciowego sterowania. Zobaczmy zatem, co potrafi Moog MP-201.

DZIAŁANIE

Multi-Pedal MP-201 to jakby cztery sterowniki w jednej obudowie, bowiem do wykorzystania mamy tu cztery niezależne kanały - dla każdego przyporządkowany jest jeden włącznik nożny, który świeci się na czerwono, jeśli dany kanał jest aktywny. Każdy z kanałów posiada programowalne funkcje - możemy więc określić, na którym kanale MIDI ma pracować, który numer kontrolera CC obsługiwać, a także który typ sterowania (wbudowany pedał ekspresji, filtr LFO) oferować. Ponieważ dla każdego z czterech kanałów dokonujemy niezależnego programowania, w efekcie możemy sterować czterema różnymi urządzeniami pracującymi na różnych kanałach MIDI.

Ale MP-201 to nie tylko MIDI, ponieważ dla każdego kanału możemy przyporządkować przesyłanie informacji przez USB, a także aktywować dowolne z czterech analogowych wyjść CV. Kiedy już zaprogramujemy wszystkie kanały, całość zapisujemy jako gotowy preset - jeden z 50 możliwych. Nie zabrakło także transmisji parametru Program Change, który także możemy ustawić dla poszczególnych kanałów. Dzięki temu, wybierając jeden z zapamiętanych presetów, możemy w jednej chwili ustawić różne programy w czterech sterowanych urządzeniach.

MP-201 może pracować w dwóch podstawowych trybach: Single i Quad. Zacznijmy od tego pierwszego. W tym trybie dwa górne przełączniki nożne pozwalają zmieniać w górę i w dół presety. Dolne switche z kolei odpowiedzialne są za włączanie i wyłączanie poszczególnych kanałów (lewy switch wybiera kanał, a prawy go aktywuje lub wyłącza). Tryb Quad z kolei daje dostęp do wszystkich czterech kanałów w czasie rzeczywistym. Oznacza to, że każdy przełącznik nożny pozwala włączyć lub wyłączyć przyporządkowany kanał.

Nie mamy możliwości zmiany presetu bez użycia rąk. Wszystkie kanały spaja wbudowany pedał ekspresji, który (w zależności od zaprogramowania) dotyczy wszystkich lub wybranych kanałów w tym samym czasie. Możemy jednak dowolnie zaprogramować jego działanie, czyli np. maksymalny wychył do góry może transmitować dla kanału 1 wartość 127, dla kanału 2 - 65, a dla kanału 4 - 0. Pomocne stają się podświetlenia przełączników nożnych w kolorze pomarańczowym, które powiązane są z pedałem, i jasność ich świecenia dla każdego kanału uzależniona jest od ustawionego parametru.

Zmienianie wartości kontrolowanego parametru za pomocą ruchu pedału ekspresji to nie jest jedyna możliwość, do dyspozycji są bowiem jeszcze automatyczne filtry LFO. Emulują one ruch pedału, automatycznie zmieniając wartości w ustawionym zakresie. Do wyboru mamy kilka rodzajów filtrów: trójkątny, kwadratowy, piłokształtny, a także szum, dzięki któremu można dokonywać ciekawych w rezultacie i przypadkowych zmian wartości parametrów. Zarówno działanie filtrów, jak i pedału może być przyporządkowane do transmisji MIDI, USB lub do któregokolwiek z analogowych wyjść CV. Możemy także połączyć działanie pedału z filtrem LFO - np. im większy wychył pedału, tym szybsza zmiana parametrów filtru.

W PRAKTYCE

Ponieważ sam opis techniczny może się wydać mało jasny, spróbuję przedstawić działanie MP-201 w hipotetycznej konfiguracji ze sterowanymi urządzeniami. Załóżmy, że sterujemy procesorem dźwięku, cyfrowym preampem gitarowym, modułem brzmieniowym i multiefektem gitarowym. Każde z urządzeń przyporządkowujemy do jednego kanału MP-201, ustawiając inny kanał MIDI do obsługi. Teraz dla każdego urządzenia programujemy efekt, który będzie sterowany (wybierając w nim i MP-201 odpowiedni numer CC). Załóżmy, że w procesorze dźwięku będzie to nasycenie pogłosu, w preampie gitarowym gain, w module brzmieniowym vibrato, a w multiefekcie gitarowym głośność. Pracując w trybie Quad, możemy w każdej chwili włączyć lub wyłączyć dowolne podpięte urządzenie dzięki czterem przełącznikom nożnym (po jednym na każdy kanał/ urządzenie).

Teraz możemy określić, co chcemy zrobić z każdym parametrem każdego z podpiętych urządzeń. Możemy więc założyć, że podczas ruchu pedału ekspresji w procesorze dźwięku będzie się zwiększało nasycenie reverbu, w preampie gitarowym będzie się zwiększał gain, w module brzmieniowym zwalniać się będzie vibrato, a w multiefekcie gitarowym - po przekroczeniu połowy zakresu pedału - uaktywniający się w tym czasie filtr LFO będzie sterował głośnością, uzyskując efekt tremolo. To oczywiście jedna z możliwości zaprogramowania Mooga MP-201 - ustawienia te możemy zapisać jako jeden z 50 presetów.

Jeżeli nie chcemy podczas gry sterować wybranym urządzeniem (np. chcemy wyłączyć powstający efekt tremolo będący wynikiem sterowania multiefektem gitarowym), to nic prostszego - po prostu naciskamy przyporządkowany do obsługi tego urządzenia switch nożny MP-201 i sterujemy pozostałymi trzema urządzeniami! W trybie pracy Single właściwie nic się nie zmienia, poza tym, że trudniej jest szybko wyłączyć któryś kanał czy urządzenie, gdyż mamy do tego tylko dwa przełączniki. Pozostałe dwa jednak umożliwiają szybką zmianę presetów, co może być przydatne, jeśli korzystamy w różnych utworach z różnych konfiguracji urządzeń.

Czy coś jeszcze można dodać? Oczywiście - cztery analogowe wyjścia CV. Do opisanej wcześniej hipotetycznej konfiguracji możemy teraz dodać jeszcze cztery urządzenia, które posiadają możliwość kontroli napięciowej. Mówiąc prostym językiem, może to być np. efekt Moog albo inny multiefekt, który posiada wejście na pedał ekspresji. MP-201 będzie właśnie pełnił rolę takiego pedału ekspresji dla czterech kolejnych urządzeń.

Również w tym przypadku zmiana parametrów może nie tylko odbywać się przez ruch wbudowanym pedałem, ale także dzięki filtrom LFO. Jeżeli komuś jeszcze mało, to może dodatkowo podłączyć do Multipedału komputer łączem USB i wraz z regulacją parametrów podłączonych wcześniej urządzeń sterować programem komputerowym - np. wirtualnym syntezatorem.

Przedstawione funkcje to tylko wierzchołek góry lodowej, gdyż MP-201 posiada wiele parametrów do określenia, a co za tym idzie możemy się spodziewać absolutnie nieprzewidywalnych rezultatów.

PODSUMOWANIE

Moog MP-201 to z pewnością najbardziej rozbudowany sterownik dostępny na rynku. Mimo że na pierwszy rzut oka wygląda wręcz ascetycznie - jeden pedał ekspresji, tylko cztery przełączniki - po zapoznaniu się z jego funkcjami okazuje się bardzo uniwersalny. Ciężko uwierzyć w ogrom możliwości, jakie oferuje, a co najważniejsze, jego obsługa jest prosta i zrozumiała.

Jak wspomniałem na początku, sterowniki nie wydają z siebie dźwięku, ale mogą pokazać nowe możliwości brzmieniowe posiadanych już sprzętów. Dzięki zastosowanym trybom LFO, a także analogowym wyjściom CV, znane efekty zyskują nowe oblicze - jednym ruchem nogi możemy odkryć świat nowych barw i okiełznać kilka maszyn naraz.

Możliwości MP-201 są ograniczone tylko przez naszą wyobraźnię oraz zainstalowany soft, którego wersję można łatwo upgradować przez Internet. Kolejny raz firma Moog udowodniła, że jest pionierem w nowatorskich i funkcjonalnych rozwiązaniach, które zmieniają sposób tworzenia muzyki. Warto jeszcze dodać, że każdy MP-201 jest ręcznie składany w USA.

Krzysztof Błaś