The Jam to jedna z grup wręcz unurzanych w brytyjskiej tradycji muzyki rockowej. Wystarczy wspomnieć, że łączy w sobie pewne cechy stylistyczne zapożyczone od The Who, The Rolling Stones, prawdopodobnie również Beatlesów, by skończyć na punkowej rewolucji z końcówki lat 70., przede wszystkim The Clash.
To jeden z tych nowotworów, które powstały po dość szybkim znudzeniu się Brytyjczyków ideą punk rocka i zawołaniami do muzycznej anarchii, oraz z tęsknoty za typowo brytyjską swadą rock'n'rolla w wydaniu grup zasłużonych. Nie bez znaczenia był również film Franca Roddana "Quadrophenia" (1979), oparty na dwupłytowej rock-operze The Who (1973), który wskrzesił ideały subkultury modsów. Tyle że to już późniejsza historia The Jam, bo zespół powstał na początku lat 70., by studyjnie zadebiutować albumem "In The City" w roku 1977. Paul Weller, Rick Buckler i Bruce Foxton, czyli kanoniczny skład The Jam, nigdy nie odnieśli światowego sukcesu, choć w Anglii mają status nieomal mityczny - bierze się to głównie ze wspomnianej wcześniej skrajnie brytyjsko-rockowej stylistyki.
O dziejach grupy istniejącej dziesięć lat, z czego tylko połowa jest rzeczywiście istotna, postanowiono opowiedzieć w formie filmu dokumentalnego. "About the Young Idea" niestety nie jest dokumentem zrobionym jakoś spektakularnie, przypomina raczej jedną z telewizyjnych, taśmowych produkcji. "About the Young Idea" wypełnione jest gadającymi głowami i całkiem słuszną ilością materiałów archiwalnych, tyle że rozciągnięty do półtoragodzinnej projekcji. Nie dzieje się tu dużo, akcja toczy się statycznie i bez fajerwerków. Do głosu dochodzą wszyscy kanoniczni członkowie grupy, ale również ci mniej istotni. Swoje trzy grosze dokładają dziennikarze, management, ale również najzwyklejsi fani, w tym znany hobbit i niemniej słynny dr Watson, Martin Freeman. Bohaterowie oprowadzają widza po świecie z czasów świetności The Jam, gryzipiórki opowiadają o recepcji kolejnych płyt Jamów, ewolucji gatunkowej od punk rocka do mod revival, a fani zaś wspominają koncerty i emocje jakie towarzyszyły im przy każdym kolejnym gigu.
Jako że film Boba Smeatona (znanego z filmowych biografii choćby Hendrixa, Knopflera, Floydów czy Beatlesów oraz współpracy przy projekcie Classic Albums) powstał w pełnej kooperacji z muzykami, trudno było oczekiwać jakiś rewelacji czy kontrowersji. Ot, dokument o wielkim i zasłużonym zespole, który pohałasował i się rozpadł - Paul Weller rozpoczął całkiem udaną karierę solową, a Bruce Foxton od 2007 roku stoi na czele ogrywającego numery The Jam zespołu From The Jam.
Film "About the Young Idea" może być alternatywą dla osób, które wolą patrzeć niż czytać, a przy okazji chcieliby się dowiedzieć czegoś o The Jam, choć chyba trudno będzie w Polsce zapałać tak wielką miłością do tak brytyjskiej kapeli - tym bardziej, że film niestety nie posiada polskiej wersji językowej. Wprawdzie wiedza na temat zespołu zawarta w brytyjskiej Wikipedii kilkakrotnie przewyższa poziomem dokument Smeatona, ale materiały archiwalne i świeże wywiady z muzykami mogą urozmaicić poznawanie Jamów. Miłą niespodzianką jest druga płyta DVD zawierająca niepublikowany wcześniej zapis koncertu z niemieckiego programu Rockpalast z 1980 roku, gdzie zespół zagrał swoje klasyki, a przy okazji pokazał zadziorność scenicznego wizerunku. Właśnie dzięki temu sympatycznemu prezentowi od wydawcy całości należy się oczko wyżej w końcowej ocenie.
Grzegorz Bryk
